2023 zincir deprem faciasında zincir çözüm

Türkiye 6 Şubat 2023 tarihinde gece 4.17’de 7.7 şiddetinde bir depremle sallandı. Ne yazık ki 1999 depreminin trajedisine rağmen ders tam olarak çıkarılmamış, yatırımların kullanımı ve imar uygulamalarında hatalar yapılmıştır. Sonuç olarak Türkiye deprem sınavından kalmıştır ve her sınavında olduğu gibi bedelini vatandaş ödemiştir. Yine de deprem öncesi kadar deprem sonrası da bir o kadar kritiktir. Herkesin bildiği üzere deprem sonrasında en önemli ihtiyaçlar su, yemek, ısıtıcı, kıyafettir. Vatandaşlar ellerinden geldiğince yardım toplamış olsa da sistematik hareket edip ulaşım sağlamak zaman alıyor. Bu durumda imdada bölgeye transfer edilen para yardımları yetişiyor. Ancak haberlerde de gördüğümüz üzere ne yazık ki sistematik hareket edilemiyor. Nedenlerin başında ise güven unsuru ve hız bulunuyor.

Türkiye sınırları içerisinde para transferleri yeterince hızlı yapılsa da şu an yapılan yardımların çoğu yurt dışından gelmektedir. Peki, bu transferler ne kadar sürede ilgili kurumlara ulaşıyor? Bildiğiniz üzere yurt dışından yapılan para transferleri SWIFT ile yapılır. Sistem inanılmaz yavaş işliyor. SWIFT ile yapılmak istenen bir transfer en az 2 ila 3 iş günü sürer. Ayrıca her bankada olduğu gibi saat sabah 9 ile akşam 5’e kadar zamanınız var. Özetle, yurt dışındaki bir kişi yardım için para yollasa bir haftada bulunan 168 saatten sadece 40’ını değerlendirebiliyor (yaklaşık olarak %24). Ülkeler arası saat farkı süreci daha da uzatabiliyor. Bu 40 saatlik zaman kısıtlaması esasen yurt dışından ülkemize yardım etmek isteyen hem Türk hem de yabancı vatandaşlar için önemli. Depremden sonraki ilk 5 gün çok kritiktir ve bu süreçte yüksek miktarda paraya ihtiyaç duyulur. İşte bu ihtiyaç daha çok yurt içi ve yurt dışındaki insanların yardımı ile giderilir. Yurt dışındaki para yardımlarının gelmesinin en az 3 iş günü süreceğini söylemiştik, en kritik zamanların %60’ından bile sonra. Bu noktada Haluk Levent ve Ahbap ekibi blok zinciri teknolojisini kullanarak soruna bir çözüm getiriyor. Haluk Levent konu hakkında Twitter üzerinden bir paylaşım yaparak kripto cüzdan adresleriyle aksiyon alıyor.

Ahbap geleneksel banka sistemleri yerine blok zinciri teknolojisini kullanarak bir gün içinde Avalanche, BSC ve Ethereum blok zincirlerindeki bağışlarla yaklaşık 3 milyon dolarlık kripto para topladı. Buna ek olarak kripto para borsaları da blok zincir üzerinden yardımlara katıldı. Yerel borsa Paribu kripto bağışı yapılabilmesi için gerekli onayları almasının ardından bağış cüzdanları oluşturdu. Şirket, oluşturulan bu cüzdana 500 bin dolarlık USDC bağışı yaptı. Aynı zamanda 100 bin dolar USDC’lik bağış da Toplum Gönüllüleri Vakfı (TOG) adına bağışlandı. Böylelikle Paribu toplamda 600 bin dolarlık bağış yapmış oldu. Bu miktarın TL karşılığı ise güncel kur ile 12 milyon TL’yi aşıyor.

BtcTurk de gerekli izinleri alarak bir bağış kampanyası başlattı. İlk etapta 6 milyon TL’nin üzerinde nakdi yardımın yanı sıra kışlık malzeme yardımı yapan şirket; AFAD, AKUT ve Türk Kızılayı adına bağış cüzdanları açtı. BtcTurk, borsanın resmi web sitesi üzerinden takip edilen bağış miktarı 100 milyon TL’ye ulaşana kadar aynı tutarda ek bağış yapacağını da taahhüt etti.

Binance ise Türkiye’de deprem bölgesinde yaşayan kullanıcıların her birine 100 dolar, toplamda ise yaklaşık 5 milyon dolar değerinde BNB vereceğini bildirdi. Paribu bu yardımların deprem bölgesinde İhtiyaç Haritası ışığında kullanılacağını belirtirken Binance ise yardımlarının bu bölgede ikamet eden vatandaşların hesaplarına yapılacağını duyurdu. Binance’in bu yardımı, Ukrayna’nın Şubat 2022’de Rusya tarafından işgal edilmesinin ardından savaş çabaları için milyonlarca dolar topladığı duruma benzer şekilde, sınır ötesi yardım çabalarına kitlesel fon sağlamak için blok zinciri kullanımının başka bir örneğidir.

Şu anda, Avalanche’ın coin’i AVAX, Ahbap’a yapılan toplam bağışların en büyük kısmını; USDT, USDC ve BUSD gibi sabit coin’ler ikinci en büyük kısmını oluşturuyor. Blok zinciri teknolojisi ve kripto para birimlerinin finans dünyasında oyunun kurallarını değiştirdiği kanıtlanmıştır. Dağıtılmış defter sistemi, geleneksel bankacılık sistemlerine kıyasla daha hızlı, daha ucuz ve daha güvenli işlemlere izin verir. Bu, onu Türkiye’deki son deprem gibi kriz zamanlarında değerli bir araç haline getiriyor ve fonların daha hızlı toplanıp ihtiyaç sahiplerine ulaşmasını sağlıyor.