Ünlü ekonomist Atilla Yeşilada’dan Bitcoin yorumu

Ünlü ekonomist Atilla Yeşilada, Kripto Teknik Youtube kanalına konuk olarak Bitcoin başta olmak üzere kripto paraları değerlendirdi.

Yeşilada’nın yorumlarından öne çıkanlar şu şekildeydi:

‘Kripto paralar ve Blockchain nesiller boyu bizimle olacak’

“Bütün yeniliklerin taraftarıyım. Kripto paralara da soğuk bakmıyorum. 40 yılını finansa vermiş bir kişi olarak metayı tanımam şart değil. Bir şeyin fiyatı çok artıp spekülasyon başladığında onu az çok anlarım. O kripto para da olabilir, petrol da olabilir. Kripto paraların ve onun arkasındaki Blockchain teknolojisinin önümüzdeki nesiller boyunca bizle olacağını, Blockchain’in çok geniş kullanım alanı bulacağını düşünüyorum. Kripto paralar arasında elenme olacaktır. Bütün paralarda böyledir. Amerika’nın geçmişine bakarsanız, pek bilinmez… Amerika’da bütün eyaletler kendi paralarını basardı fakat bunun yürümediği görüldü. Bir ya da birkaç tane kripto para olacak. Ben çok büyük yararlarını görüyorum. Mesela çalınamaz olması, ikincisi çoğumuz mali işlemlerimizin gözlemlenmesinden hoşlanmıyoruz ve çok pratik.”

‘Balonun sönmesi iyi oldu’

“Paranın iki boyutu var. Bir takas aracı olarak, bir de değerin saklandığı turşu görevi var. Bu her zaman spekülasyona neden olmuştur. Kripto paraların o boyutu çok abartıldı. Aslında balonun sönmesi iyi oldu. Artık gerçek değerine yakın bir yerde olduğunu düşünüyorum. Şimdi bundan kolay para kazanma hedefini bir kenara bırakıp “Bunu niye kullanıyorum?” sorularına cevap aranacağı döneme geldik.”

‘En likit olan ve değeri en az değişen itibar kazanır’

“Yarının sanal parası Bitcoin olacak diyemem. Dolar da Sterlin ve Alman Markı ile rekabet edip ondan sonra Dolar olmuş. Burada sistem genelde şöyle çalışıyor: En likit olan ve değeri en az değişen itibar kazanır.”

‘Daha yolun başındayız’

“Sanal paraların varlığı inkar edilemez. Tartışmayı saçma buluyorum. Uzmanı değilim ama birkaç konferansa davet edildim. Blockchain bir kripto para teknolojisi olarak görülmemeli. Bugün lojistikten pek çok Bizde piyasa yüz binlerce oyuncunun bir araya gelip birbirini tanımadan işlem yaptığı yerdir. Bunun başında da bir değnekçi bulunur, borsa, kurum ve devlet olur. Blockchain bunu kendi başına yapıyor. Teknoloji herkesin birbirini ne yaptığını görmesi aynı zamanda karşısındaki tüccarın namuslu olmasını sağladığı için pek çok alanda kullanılabilirlik getiriyor. Biz daha bunu yeni keşfediyoruz. Dolayısıyla biz yolun başındayız. Bunlar modadır, yarın gelip geçer demek çok yanlış. Bu merkez bankası için çok sorun yaratıyor ama merkez bankaları bununla yaşamayı öğrenecekler.”

‘Bitcoin’de sınırlı arz problem’

“Bitcoin’de arzın sınırlı olması problem. Arzın sınırsız olması da problem olur. Bir para toplumun ihtiyaçlarına göre artırılabilmelidir. Bu sınıra dahil olmayan başka bir kripto para onun yerini alabilir. Çünkü böyle bir şey olduğu zaman bir süre sonra koleksiyon parçası halini alıyor. Şu anda bu paraya yatırım yapan 100 milyon kişi var desek, o rakam 600 milyon olduğunda o artık bir takas aracı olmaktan çıkacak, insanların nadir bulunduğu için topladığı bir şey haline gelecek. Daha esnek bir yapı gerekiyor.”

Kripto paralara yatırım yapılmalı mı?

“Ben her zaman şunu düşünürüm: Benim için en iyi yatırım, gece beni rahat uyutan bir yatırımdır. Anlıyorsam yatırım yaparım. Kripto paralarda da böyle. Bu işi takip edebiliyorsanız, belli bir gelecek vizyonunuz varsa o zaman kripto para size göredir. Bu birinci mesele. Neye yatırım yaptığınızı bilin. Forex’te büyük facialar yaşandı, çünkü insanlar ne yaptığını bilmiyorlardı. İkinci nokta değer meselesi. Şimdi kripto paralarla altında ortak bir sorunla karşı karşıyayız. Ben doların değerini FED’in bana ödediği faizle ölçebiliyorum. Altında ya da kripto paralarda böyle bir sorun var. Değer kafada, hikayeyle ilgili veyahut üretim maliyetinin altına düşmeyecek. Bir şeyin fiyatı yüzde 100 artmışsa arkasında ya yeni bir icat olmalı ya da orada bir spekülasyon var ve hemen çıkmak lazım.”

‘Yüzde 50 kâr gördüğümde satarım’

“Bu işi yatırım olarak yapanlar çok fazla paraya tamah etmemeli. Bitcoin, ‘1 milyon dolar ya da 2 milyon dolar olacak’ gibi hikayelere inanılmamalı, tersine de inanılmamalı. Ben şöyle yaparım… Bir şeyden yüzde 50 kâr ettiğim zaman, satar beklerim. Sonra bakarım, bunun yüzde 200 daha gitmesi için gerçek neden var mı? Yoksa kârı cebime koyarım. Sonra stop-loss dedikleri yöntem… Pek çoğumuzda zamanında satacak disiplin yoktur, bende de yok. Gönlün neyle rahatsa bir limit koyacaksın, orada hiç acımadan kolu keseceksin.”

‘Bu işten para kazanmak çok basit’

“Bu işten para kazanmanın yolu o kadar basit ki… Kendim de uygulayamıyorum, bunu açık söyleyeyim. Çok ucuzken alacaksın, mesela ben şimdi alırım. İki önemli kural var: Ucuzken al, pahalıyken sat. İkincisi, millet Mersin’e gidiyorsa tersine git. Hiçbir şey bilmiyorsanız bu iki kuralı uygulamayla para kazanırsınız.”