Sıfır noktasından büyük patlamaya: Bitcoin’in ilk 10 yılı

Bugün Bitcoin’in “Bitcoin: Bir Eşler Arası Elektronik Nakit Sistemi” başlıklı teknik belgesinin (white paper) Satoshi Nakamoto tarafından bir mail listesinde yayınlanmasının 10. yıl dönümü.

31 Ekim 2008 tarihinde ortaya çıkan belge, hala kim olduğu bilinmeyen Satoshi Nakamoto tarafından ilk kripto para Bitcoin’in yaratılmasına yol açtı. Şimdi sirkülasyonda 2000’in üzerinde kripto para var ve sektörün tamamı 200 milyar doların üzerinde.

Bitcoin’in geride bıraktığı ilk 10 yılda yaşananların kısa bir özeti şöyle:

2008 – 2010: Sıfır noktası

Bitcoin bir fikir olarak 2008 yılının sonlarında önerildi fakat 2009 yılının Ocak ayına kadar bir Bitcoin ağı yaratılmamıştı. Hatta ilk yılda, yani 2009’da hiç Bitcoin borsası yoktu, dolayısıyla Bitcoin için bir fiyat bulunmuyordu.

Şimdi ölü durumda olan ilk borsa 2010 yılının Mart ayında BitcoinMarkets.com adıyla açıldı. İlk gerçek dünya işlemi birkaç ay sonra Laszlo Hanyecz’in Florida’da iki pizza için 10,000 BTC ödemesiyle gerçekleşti. 2010 yılında Bitcoin için en yüksek fiyat 0.39 dolardı.

2011 – 2012: İlk yıllar ve uyuşturucu işleri

Birkaç yıl içinde Bitcoin yavaş yavaş ana akıma geçiş yapmaya başladı fakat ne yazık ki yanlış nedenlerle.

Anonim bir çevrimiçi paranın getireceği fırsatları kavrayan ilk insanlardan biri 2011 yılında dark web üzerinde faaliyet gösteren pazaryeri İpek Yolu’nu kuran Dread Pirate Roberts olarak bilinen Ross Ulbricht’ti. İllegal sitede çoğunlukla uyuşturucu satışı yapılıyordu ve para birimi olarak da Bitcoin kabul ediliyordu. 2013 yılında FBI tarafından kapatılmadan önce site üzerinde yaklaşık 1 milyar dolarlık Bitcoin, el değiştirdi.

2013: Bitcoin’in yılı

Bitcoin, 2013 yılında artan medya ilgisiyle birlikte yaygınlaşmaya başladı. Bir yandan Bitcoin şirketlerinin sayısı artıyor, bir yandan da Baidu ve Overstock gibi büyük şirketler Bitcoin kabul etmeye başlıyordu.

2013 yılının başlarında lider borsa Coinbase, piyasanın büyüdüğünü gösteren bir işaret olarak ilk kez bir ay içinde 1 milyon dolarlık Bitcoin sattığını açıkladı. 2013 yılında büyük bir fiyat artışı yaşayan Bitcoin, yıl sonuna kadar 1,200 doları gördü. Aralık ayında yayınlanan bir Forbes makalesi 2013’ü “Bitcoin’in Yılı” olarak ilan etti. Daha sonra Çin hükümeti yıl sonunda Bitcoin’i yasakladı ve bu karar fiyatın düşmesine neden oldu.

2014: MtGox

Bitcoin, 2014 yılında dünyanın en büyük kripto para borsası olan MtGox’un çökmesiyle büyük bir darbe yedi. Tokyo merkezli MtGox, 2014 yılının Şubat ayında 850,000 Bitcoin’i kaybettiğini açıkladı ve iflas etti.

MtGox’un çöküşü, Bitcoin’deki fiyat düşüşünü daha da hızlandırdı ve 2014’ün sonuna doğru fiyat 300 dolara geriledi.

2015 – 2016: VC’lerin kripto para ve Blockchain’e büyük yatırımları

Risk sermayesi şirketleri Bitcoin, kripto paralar ve Blockchain’in potansiyeline uyanmaya başladı. CB Insights’a göre 2015 ve 2016 yıllarında Bitcoin’e ve Blockchain şirketlerine 1 milyar dolarlık yatırım yapıldı. Bu, önceki üç yıl boyunca yapılan yatırım miktarının iki katından fazlaydı.

Bitcoin’le alay eden bankalar, kripto paralar olmasa da Blockchain’i incelemeye başladı. 2015 yılında Santander tarafından hazırlanan bir raporda bankaların bu yeni teknolojiye geçerek arka ofis maliyetlerinde yılda 20 milyar dolar tasarruf edebileceği tahmin edildi.

Tüm bunlar olup biterken Bitcoin’in fiyatı 2014’te kaydedilen en yüksek seviyeyi geçemedi.

2017: Ateşlenme

Bitcoin, 2017 yılında 2014’teki en yüksek fiyatını geride bıraktı. Kripto paralara olan ilginin artmasıyla birlikte fiyat adeta patladı. Piyasa bir sürü kripto para çıkarken büyük miktarda bireysel yatırımcı çekiyordu.

Bitcoin 2017 yılı sonunda 20,000 dolara dayandı ve yüzde 10’un üzerindeki günlük fiyat artışları sıra dışı değildi. Fiyatlar arttıkça daha çok ana akım finans şirketi Bitcoin’i araştırmaya başladı. Dünyanın en büyük vadeli işlem borsaları CBOE ile CME, Aralık ayında Bitcoin vadeli işlem sözleşmelerini çıkardı.

2018: Zafer sarhoşluğu

Bitcoin ve diğer kripto paralar, 2018’de dünyaya geri döndü. İnsanlar, 2017’deki fiyat artışının büyük ölçüde herhangi bir temelden ziyade kısa vadeli kazanç umuduyla gerçekleştiğini düşünmeye başladılar. Bitcoin yılın ilk üç ayında keskin bir şekilde düştü, bununla birlikte son birkaç aydır 6,200 doların üzerinde bir aralıkta sıkışıp kaldı ve olağan dışı bir düşük volatiliteyle karşılaştı.