Bitcoin ölçeklenebilirliğini sağlamak için birçok kişi bugüne kadar çalışmalar, fikirler ortaya attı ve yeni fikirler gelmeye devam ediyor. Bugün inceleyeceğimiz yöntem Bitcoin geliştiricileri bülteninde son bir kaç bülteni meşgul ediyor.
Statechain, ikincil katman bir çözüm, yani Bitcoin’in ana ağına herhangi bir yük yüklemiyor, tıpkı Lightning Network gibi. Ancak Lightning Network kadar da güven sağlamıyor.
Statechain’in temelinde yatan fikir, 2 taraflı çoklu imza protokolü aslında. Buradaki taraflar Statechain kurumu ve kullanıcı. Eğer kullanıcılar herhangi bir transfer yapmak isterlerse özel anahtarlarını (private key) başka bir kullanıcıya devrediyorlar. Statechain’de bu kavram özel anahtar yerine geçiş anahtarı (transistory key) olarak isimlendiriliyor. Statechain’de bu geçiş anahtarlarını Bitcoin’leri sahiplenen herkes görebiliyor ancak Statechain sadece son transfer yapan hesap ile iş birliği yapacağı sözünü veriyor. Bu açıdan Statechain’in kurum modeli 8-12 adet üyenin işlemi imzalaması ile gerçekleşiyor. Bu sistem şuanda ülkemizden BtcTurk’ün dahil olduğu Liquid Network ağına benziyor.
Cevabımız çok kısa ve net: hiçbir şey. Statechain varlıklara erişimde gereken iki anahtardan birine sahip, yani varlıkları tek başına Bitcoin blokzincirinde hareket ettiremez. Sadece varlıkların son sahibi, elinde olan anahtar ile Bitcoin blokzincirinde varlıklarına erişebilir.
Statechain özetle UTXO (harcanmamış işlem çıktıları) transferleri gerçekleştiriyor ve geçici özel anahtarları zincir dışında devir işlemi sağlıyor.
Peki UTXO nedir hatırlayalım. Ali, Merve’ye 1 Bitcoin gönderdiğinde Merve’nin cüzdanında 1 BTC değerinde UTXO oluşuyor. Merve’nin bu UTXO değerini başka bir kullanıcıya gönderdiği örneğini inceleyelim.
Merve’nin bir kitap almak için 0.5 BTC değerinde harcama yapması gerekiyor. Bitcoin protokolü Merve’nin cüzdanında bulunan 1 BTC UTXO değerini (kağıt para gibi düşünebilirsiniz) kitapçıya gönderiyor. Bu esnada UTXO transfer talebi node’lara iletiliyor. Node üzerinde UTXO (bu kısım para üstü alma işlemi düşünülmeli) gitmesi gereken 0.5 BTC kitapçıya gönderiliyor ve para üstü dediğimiz kısım 0.5 BTC de Merve’nin cüzdanına başka bir UTXO şeklinde geri dönüyor.
UTXO daha çok kağıt para gibi büyük değerlerde işlem görüyor. Peki küçük çapta işlemlerde Statechain bize nasıl yardımcı olacak? Lightning ile güçlerini birleştirerek.
Statechain büyük varlıkların zincir dışı hareketini ve varlık sahibi tarafından kolayca kurtarılma senaryolarını sağlarken, UTXO’nun içerisindeki büyük varlıklar da Lightning Network üzerinde mikro transferlere çevrilerek zincir dışında çok esnek ve hızlı hem büyük hem küçük değerli transferlerin gerçekleşmesini sağlayabilir.
Ruben Somsenin 2019’da gerçekleşen “Breaking Bitcoin” etkinliğinde anlattığı bu konuyu izleyebilirsiniz. https://youtu.be/09HcYRjDkMA?t=850
Kaynaklar:
Tüm piyasaları sarsan gümrük vergisi gerilimlerinin tavan yaptığı günlerin ardından Bitcoin'in üzerindeki satış baskısı azalmaya…
Kripto dünyasında yapay zeka (AI) ve blockchain’in birleştiği projeler yatırımcıların dikkatini çekmeye devam ediyor. Son…
Kripto para dünyasında her geçen gün daha fazla proje gündeme gelirken, bazıları altyapısı ve vizyonuyla…
45 milyar dolarlık yatırım şirketi a16z, 125’ten fazla zinciri birbirine bağlayan LayerZero’ya 55 milyon dolarlık ZRO alımıyla taze güç…
Kripto para piyasasında zaman zaman ciddiyetin yerini eğlenceye bıraktığı projeler görürüz. Fartcoin de bu tür projelerden biri…
Kripto para dünyasında her geçen gün yeni bir proje sahneye çıkıyor. Ancak bazıları yalnızca geçici…
Leave a Comment