Bu düzenleme, kripto para sektörünü yakından ilgilendiriyor: Merak edilenler

Türkiye’de kripto para sektörünü yakından ilgilendiren bir düzenlemeye daha gidildi. Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Hazine ve Maliye Bakanlığının Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 529) ile kripto varlık hizmet sağlayıcılarına talep edildiği takdirde müşterileri tarafından gerçekleştirilen işlemlerin “gerçek faydalanıcı” bilgisini bildirme zorunluluğu getirildi. Düzenlemeye göre, bildirim yükümlülüğü 1 Ağustos 2021’de başlayacak ve bildirimin en geç 31 Ağustos 2021’e kadar yapılması gerekecek. Bilgiler, bildirimin verildiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren 5 yıl muhafaza edilecek. Düzenlemeye uymayan, eksik ya da yanıltıcı bildirimde bulunanlar hakkında ceza hükümleri uygulanacak.

Gerçek faydalanıcı nedir, düzenleme daha çok kimleri yakından ilgilendiriyor? Konu hakkında uzman görüşlerine başvurduk.

“Bireysel olarak işlem yapan kullanıcıyı ilgilendiren bir düzenleme değil”

Hukuk firması GlobalB’nin Kurucusu ve Avukat Sima Baktaş, “Bireysel olarak işlem yapan kullanıcıyı (yatırımcıyı) ilgilendiren bir düzenleme değil fakat bireysel hesap üzerinden tüzel kişi adına işlem yapılıyorsa kripto varlık hizmet sağlayıcıları, bunun tespitini yaparak Gelir İdaresi Başkanlığı’na bildirmek zorunda. Burada işlem detaylarını değil, daha çok gerçek faydalanıcının adı, soyadı, vatandaşlıkları, kimlik numaraları ve adresleri, varsa telefon, faks ve elektronik posta bilgileri ile gerçek faydalanıcılığın sebebini bildirme yükümlülüğü var. Bildirimler de yalnızca elektronik ortamda yapılmak zorunda. Bu bilgileri bildirmeyen, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunan mükellefler hakkında 213 sayılı kanunun ilgili ceza hükümleri tatbik edilecek.” dedi.

Gerçek faydalanıcı kim?

Baktaş, “gerçek faydalanıcı” kavramının tanımına ilişkin olarak ise şu bilgiyi verdi:

“FATF, gerçek faydalanıcıyı, ‘Bir müşteriyi nihai olarak sahipliğinde ya da kontrolünde bulunduran gerçek kişi ve/veya hesabına işlem yürütülen gerçek kişi’ olarak tanımlamıştır. Ayrıca FATF, bu kapsama bir tüzel kişiliği ya da yasal oluşumu nihai olarak etkili bir şekilde kontrolünde bulunduran kişilerin de girdiğini belirtmiştir.

Avrupa Birliği ise gerçek faydalanıcıyı, ‘Müşteriyi nihai olarak sahipliğinde ya da kontrolünde bulunduran gerçek kişi ve/veya hesabına işlem veya faaliyet yürütülen gerçek kişi’ olarak tanımlamıştır.

Türk mevzuatında ise gerçek faydalanıcı, Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmeliğin 3’üncü maddesinde tanımlanmıştır. Buna göre gerçek faydalanıcı, ‘Yükümlü nezdinde adına işlem yapılan gerçek kişi, tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri kontrolünde bulunduran ya da bunlara ait hesap ya da işlemin nihai faydalanıcısı durumunda olan gerçek kişi veya kişiler’ olarak tanımlanmıştır. Dolayısıyla gerçek faydalanıcı her halükarda gerçek kişi olacaktır.”

Grafik olarak gösterildiğinde:

Law of Techs Kurucu Ortağı Avukat Ece Ildır ise şu değerlendirmeyi yaptı:

“Bugün Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik kapsamında olan kurumlar ve gerçek faydalanıcı bireylerin her yıl Ağustos ayı sonuna kadar bildirim yapacakları, böylelikle Tedbirler Yönetmeliği kapsamında olan kripto varlık hizmet sağlayıcılar ve borsalarda hesabı olan kullanıcıların bildirime tabi olacakları, ‘gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim formu’ ile gerçek faydalanıcıların adı, soyadı, vatandaşlıkları, kimlik numaraları, adresleri, varsa telefon, faks ve elektronik posta bilgileri ile gerçek faydalanıcılığın sebebini bildirecekleri düzenlenmiştir.”

Sonuç olarak bireysel yatırımcıyı ilgilendirmeyen bu düzenlemenin asıl muhatabı tüzel kişilikler, tüzel kişiliği temsil eden gerçek kişiler ve kripto para borsaları.

Bu düzenleme, Türkiye’de kripto para piyasasını yasalar çerçevesine oturtmak için bir başka adım. Kripto para yatırımcılarının en çok beklediği konu ise vergilendirmenin nasıl olacağı. Bu konu, hala belirsizliğini koruyor ve önümüzdeki aylarda netleşmesi bekleniyor.

BtcTurk Baş Hukuk Müşaviri Ayça Aktolga Öztürk, bahse konu düzenlemenin FATF’in 40 Tavsiye Kararı’nın 24. Tavsiyesinde yapılan değişiklik kapsamında gerçekleştirildiğini söyledi. Aktolga Öztürk, gerçek kişilerin tebliğin kapsamı dışında olduğunu, “gerçek faydalanıcı” kapsamına giren MASAK yükümlülerinin gerçek ya da tüzel kişi ayrımı yapmadan 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında gerekli tedbirleri alması gerektiğini ifade etti.

Aktolga Öztürk, şöyle dedi:

“İlgili Tebliğ kapsamında bildirim yükümlülüğü 2’ye ayrılmakta olup, Seri No:529 sayılı Tebliğ kapsamında bildirilen kurumlar hem kendi ortaklık yapılarındaki Gerçek Faydalanıcılarına ilişkin hem de tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkül statüsündeki müşterilerinin Gerçek Faydalanıcıları konusunda bildirim yapmak zorundadır. Bu kapsamda, kripto varlık hizmet sağlayıcıların kendi ortaklık yapıları kapsamında Gerçek Faydalanıcı bilgilerini iletmekle yükümlü olduğu açıktır.

Bahse konu düzenleme, FATF’in 40 Tavsiye Kararı’nın 24. Tavsiyesinde yapılan değişiklik kapsamında yapılmıştır. FATF düzenlemeleri ile uyumlu şekilde ilgili Tebliğ kapsamında gerçek faydalanıcı kavramı ise tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran ya da bunlar üzerinde nihai nüfuz sahibi olan gerçek kişi veya kişiler olarak tanımlanmıştır. Kısaca, Vergi Usul Kanunu kapsamında tüzel kişiler ve tüzel kişiliği olmayan teşekkül statüsündeki müşterilerin gerçek faydalanıcılarına ilişkin bildirim yükümlülüğü mevcut olup, gerçek kişiler Sıra:529 no’lu Tebliğ’in kapsamı dışındadır. Bununla birlikte, Gerçek Faydalanıcı kavramı “Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik”in 3’üncü maddesinde “Yükümlü nezdinde adına işlem yapılan gerçek kişi, tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri kontrolünde bulunduran ya da bunlara ait hesap ya da işlemin nihai faydalanıcısı durumunda olan gerçek kişi veya kişiler” olarak tanımlanmış olup, MASAK yükümlülerinin gerçek veya tüzel kişi ayrımı yapmadan 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında gerekli tedbirleri alması gerekmektedir.”

Aktolga Öztürk, bildirim yapma yükümlülüğü getirilen mükelleflerin gerçek faydalanıcı bilgisini geçici vergi beyannameleri ve yıllık kurumlar vergisi beyannamesi ekinde bildirmek zorunda olduklarını vurguladı. BtcTurk yetkilisi, “Belirtilen kurumların yeni mükellefiyet tesis ettirmesi veya daha önce bildirime ekledikleri bilgilerde değişiklik olması halinde, yeni mükellefiyet tesisini veya bilgi değişikliğini, bunların gerçekleştiği tarihi takip eden bir ay içerisinde bildirmeleri gerekmektedir.” dedi.

Aktolga Öztürk, devamında bildirim yapma yükümlülüğü getirilen kurumlar vergisi mükelleflerinin söz konusu beyannameler aracılığıyla gerçek faydalanıcının adı, soyadı, vatandaşlıkları, kimlik numaraları ve adresleri, varsa telefon, faks ve elektronik posta bilgileriyle gerçek faydalanıcılığın sebebini bildirmeleri gerektiğini belirtti. Bildirim ise İnternet Vergi Dairesinde yer alan açıklamalara uygun şekilde, elektronik ortamda İnternet Vergi Dairesi üzerinden “gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim formu” doldurularak verilecek.