JPMorgan’dan çok önemli rapor: Merkezi borsalar büyük rol oynamaya devam edecek!

Dev yatırım bankası JPMorgan, FTX çöküşünün ardından kripto para dünyasının yönüyle ilgili tahminlerde bulunduğu önemli bir rapor yayımladı. Banka, regülasyon hamlelerinin artık çok daha hızlı şekilde geleceğini belirtirken, bu noktada müşteri varlıklarının saklanmasının ve korunmasının en önemli maddelerden biri olduğunu aktardı.

Özellikle FTX gibi bir borsanın çöküşünün kısa vadede DEX’ler, yani merkeziyetsiz finans borsalarına bir kayma başlattığını ancak bunun uzun sürmeyeceğini belirten rapor, merkezi borsaların, başta kurumsal firmalar açısından büyük öneme sahip olmaya devam edeceklerini ifade etti. Raporun önemli kısımları şu şekilde:

“Artık regülasyon baskısı artacak”

FTX’in iflası ve onun domino taşı gibi etkilediği birçok şirketin düştüğü durum, merkezi borsaların bir kez daha sorgulanmasının öününü açtı. Daha önce de belirttiğimiz gibi FTX’in çöküşü regülasyon baskısının daha da artıracaktır. Müşteri varlıklarının korunması artık çok daha önemli olacak ve kripto para borsalarından önemli bilgilerin paylaşılması talep edilecektir.

“FTX Binance’e göre daha çok tercih edildi”

FTX, özellikle kurumsal şirketler tarafından Binance’e göre daha çok yatırım yapılan bir kripto para borsasıydı. Dolayısıyla son haftalarda yaşanan olaylar kurumsal firmaların da sektöre olan bakış açısını değiştirecektir. Örnek olarak regülasyon kuralları çok daha hızlı şekilde yürürlüğe girecektir. Mesela Avrupa Birliği’nde MiCA yasasında son onay kurumu olarak Avrupa Parlamentosu kaldı. MiCA borsalardan ve diğer kripto para borsalarından detaylı bilgiler talep ederkenmadenciliği regüle ediyor, aynı zamanda Terra LUNA çöküşü gibi olayların yaşanmaması adına da sabit coin ihraççılarının yeterli likiditeye sahip olmasını zorunlu kılıyor.

“Bitcoin emtia, diğerleri menkul kıymet olarak kabul edilmeye yakın…”

Terra LUNA çöküşünün ardından ABD’de de bazı egülasyon yasa tasarıları ortaya çıktı ancak bunların birbirleriyle uyumlu olmadıklarını görüyoruz. FTX çöküşüyle bu konudaki gidişat daha da hızlanacaktır. ABD’de tartışmalar daha çok kripto paraların menkul kıymet olarak görülüp görülmemeleri gerektiği yönünde yapılıyor. SEC, bu anlamda Bitcoin dışında kalan kripto paraların kendi kuralları çerçevesinde regüle edilmesini istiyor. CFTC ise Bitcoin’e en azından Ethereum’un da eklenmesini ve spot borsaların da kendisine bağlanmasını talep ediyor. FTX çöküşünün ardından bu tartışmaların bir çözüme kavuşma ve Bitcoin’im emtia, diğer kripto paraların büyük bölümünün ise menkul kıymet olarak kabul edilme ihtimali büyüktür.

“Büyük mevduat saklama şirketleri önplâna çıkacak”

Yeni regülasyon kuralları müşteri varlıklarının geleneksel finans piyasalarında olduğu gibi korunmasını önplâna çıkaracaktır. FTX olayının ardından kripto endüstrisi artık varlıklarını kendi kişisel cüzdanlarına çekmeye başladı. Ledger ve Trezor satışlarında büyük artış yaşandığını görüyoruz. Ancak burada en büyük fayda elinde önemli miktarlarda kripto para bulunan kurumsal şirketler için ortaya çıkacaktır. Zaman geçtikçe bu kurumlar varlıklarını, diğer kurumsal saklama şirketlerine teslim edecekler ve bu firmalar, göreceli olarak daha küçük olan saklama hizmet sağlayıcılarının önüne geçeceklerdir.

“Regüle olan CME tercih edilmeye başlanacak”

Kripto türev piyasaları, regüle olan CME gibi platformlara doğru geçiş yapacaklardır. Böyle bir geçiş türev piyasalarını kontrol eden CFTC’nin de kripto alanındaki önemini artıracaktır.

“DEX’ler kurumlar için tam anlamıyla yeterli değil”

Merkezi borsalardan, merkeziyetsiz borsalara olan geçiş konusuna ise şüpheyle yaklaşıyoruz. Son dönemde DEX’ler daha fazla ilgi görüyor ancak FTX çöküşüyle gelen kripto fiyatlarının düşüşü ve onun getirdiği tasfiye/short işlem hareketleri bu durumun sebebi olarak görülüyor. Ancak büyük kurumlar için DEX’lerin yeterli olmayacağı ortadadır. Büyük emirler ve yavaş işlem hızları bu konudaki sorunlardan bazıları…

“Merkezi borsalar büyük rol oynamaya devam edecek”

Kripto piyasalarındaki fiyatlar daha çok borsalardan alınıyor. DeFi protokolleri ise akıllı kontratlara bu bilgileri orcale’lar sayesinde veriyor. Dolayısıyla fiyatlar büyük ölçüde borsalarda belirleniyor. Bir başka deyişle DeFi protokolleri fiyatalr konusunda merkezi borsalara bağımlı olmak zorundalar. Hack olayları, protokol saldırıları, yüksek gaz ücretleri, yönetişim sorunları, platformlardaki eksiklikler ve açıklar merkeziyetsiz finansın eksi yönleri gibi gözüküyor. Teminatların belli seviyelerin altına düşmesi de otomatik tasfiyelerin görülmesine neden olabilir ki buna benzer durumları Terra LUNA ve FTX çöküşlerinden sonra gördük.

Sonuç olarak, FTX çöküşüne rağmen, kripto ekosisteminde öngörülebilir bir geleceğe kadar merkezi borsaların, özellikle kurumsal firmalar için büyük bir rol oynamaya devam edeceğine inanıyoruz.