Bir ICO’ya yatırım yapmadan önce dikkat etmeniz gereken 7 şey

ICO’lar yatırımcılarına büyük fırsatlar sunabilmekte, bununla birlikte çoğu ICO sadece bir aldatmacadan ibaret olabilmektedir. Bir ICO’ya yatırım yapmadan önce nelere dikkat etmelisiniz? Yanıt burada:

Öncelikle bugünden itibaren ICO dünyasında yer alan 3 tip ICO’ya bir bakalım.

Sahte ICO’lar: Sahte ICO’larının en baştan beri tek hedefi paranızı alıp kaçmaktır. Bunlardan uzak durun ve diğer insanları kandırılmamaları için uyarın. Birazdan bu ICO’ları nasıl saptayabileceğinizi anlatacağız.

Takım ICO’ları: Takım ICOlarının tek hedefi, bu ICO’yu kuran takıma para kazandırmaktır. Genelde kurucularının büyük bir pazarlama bütçesi vardır ve projelerini her yere duyururlar. Yeteri kadar insan bu ICOyu duyup yatırım yaptıklarında, kurucuları ICO’daki büyük oranlarını (genelde %50+) satarlar ve para kazanırlar. Bu da geriye kalan herkesin para kaybettiği anlamına gelir.

Bu ICO’lar bir nevi “gerçek”’tir ve eğer kurucuları ile birlikte aynı zamanda siz de ICOdaki yatırımınızı satarsanız siz de para kazanabilirsiniz. Yalnız bunu yapmak tamamen bir “zaman kumarına” dönüyor ve bir yatırım olmaktan çıkıyor.

Gerçek ICO: İşte herkesin bir parçası olmak istediği ICO’lar. Ancak bir ICOnun “gerçek” olmasına rağmen paranızı kaybetme riskiniz hala vardır. Gerçek bir ICO’yu nasıl yakalayabileceğiniz ve gerçek ICO’da nelere dikkat etmenizin gerektiği başka bir günün konusu.

Not: Bir ICO’nun aldatmaca olup olmadığını tespit etmek ile, iyi bir yatırım fırsatı olan bir ICO’yu tespit etmek iki farklı konudur. Biz bu yazıda, bir ICO’nun aldatmaca olup olmadığına odaklanacağız.

Bir ICO’nun aldatmaca/sahte olup olmadığını tespit edebilmemiz için ilk bakmamız gereken alanlardan biri takımıdır. Kendimize bu soruları sormalıyız.

1- Bu insanlar gerçek mi?

Peki takımdaki insanların gerçek olup olmadığını nereden anlayabilirsiniz? Çok kolay! Resimleri varsa, Google reverse image üzerinden resimlerini arayabilirsiniz, Linkedin profillerini bulup, kimler ile iletişim halindeler bakabilirsiniz, eğer takımdaki kişiler hakkında makaleler yazılmış mı? Bu konuda uzmanlar mı? vb. gibi detaylar çok önemli.

Eğer takımdaki kişiler hakkında somut bilgi bulamazsanız, bu ICO büyük ihtimalle bir aldatmacadır.

2- Bu ICO’yu yapan kurumun/şirketin ofisi var mı, varsa gerçek mi?

Milyonlarca dolar yatırım almaya çalışan bir girişimin bir ofisi olması lazım. Eğer websitelerinde bir adres varsa, Google haritalar üzerinden onun aramasını yapın. Nerede? O adreste bir bina var mı? O adrese kayıtlı başka bir şirket/ev var mı?

3- Sahte iddialar var mı?

Yıllardır var olduğunu iddia edip, 2 hafta önce açıldığını keşfettiğimiz çok ICO oldu. Eğer zaman ile ilgili bir iddiaları varsa, WHOIS araması yapıp, o ICO websitesinin ne kadar önceden var olduğunu görebilirsiniz. Sahte ICO’lar genelde 60 günden az süredir işliyordur. Wayback machine kullanarak, websitelerinin eskiden neye benzediğini de görebilirsiniz.

4- Ortaklıkları doğrulanmış mı?

Websitelerinde “Forbes”, “CNN” gibi büyük markalar ile ortaklık yaptığını iddia eden ICO’lar dikkatinizi çekmeli. Bir ortaklığın gerçek olup olmadığını tespit etmek için, her iki tarafta da ortaklıklarının kanıtı olması lazım.

Eğer diyelim ki ICO XYZ, “Forbes” ile ortaklık iddia ediyorsa, Google’a “Forbes and ICO XYZ” yazın. Eğer ortaklık bilgileri sadece ICO XYZ tarafından yürütülen siteler/sosyal medya kanallarında yer alıyorsa, bu ortaklık büyük ihtimalle sahte.

Şimdi bir ICO’nun sahte olup olmadığını tespit edebileceğinize göre, bir ICO’nun kalitesini nasıl tespit edebileceğinize gelelim.

Takımın teknoloji/business/crypto/finans gibi alanlarda başarılı bir geçmişi var mı?

5- Diyelim ki takımı gerçek diye ispatladınız, peki şimdi?

Geçmişlerini iyice araştırın. Paranızı yatırdıktan sonra öğrenmek istediğiniz en son şey, takımın ne yaptığı ile ilgili hiç bir bilgisinin olmamasıdır.

Mühendislik diploması olmayan birine, bina yaptırır mısınız?

6- White paper’ları yeteri kadar teknik mi?

Gerçek bir takım olmak farklı, ne yaptığını bilen bir takım olmak farklı.

Bir ICO’nun White Paper’ı o ICO’nun her şeyidir. Hakkındaki tüm bilgilerin o White Paper’da olması lazım. Bunu dikkatlice inceleyin ve okuyun. Eğer teknik bilginiz, anlamak için yeterli değilse, anlayan birine sorun. Çoğu ICO, teknik bölümlerini abartıyorlar veya gereksiz bilgiler ile dolduruyorlar. Bunu tespit etmek çok önemli.

Teknik bölümü sağlam olmayan ICO’ların kalitesi sorgulanabilir.

7- ICO gülünç derecede bonuslar veriyor mu?

ICOların %95i yatırımcı çekmek için bonus veriyor ancak %20den yüksek bonus veren ICOlara dikkat!

Yüksek bonus veren ICOlar, verilen token borsaya çıkınca satma basıncı uyguluyor. Düşünün, yatırdığınız miktarı ikiye katlayan bir ICO’dan paranızı ilk günden ikiye katlayabildiğinizde tabii ki de satarsınız. Herkes böyle düşündüğü için, token hızlıca değer kaybeder.

Tabii ki, güvende olmanız için gereken her şeyi anlatmak imkansızdır. Biz umuyoruz ki, bu makaleden okuduğunuz birkaç bölüm sizin para kaybetmenize engel olur. Engel olursa, ne mutlu bize!

Lütfen yatırım yaparken dikkatli olun ve hatırlayın, kaybetmeye razı olduğunuz miktardan fazla yatırım yapmayın.