İstihdam Nedir? İstihdam Oranı Nasıl Yorumlanır?

Son zamanlarda finansal piyasalarla ilgilenenlerin, özellikle kripto para yatırımcılarının en sık duyduğu konulardan bir tanesi “istihdam” konusu oluyor. ABD tarafında faizleri yükseltilmesi ve FED’in baktığı göstergelerden birisi olan tarım dışı istihdam verisi sebebiyle aşina olduğumuz istihdam konusuna, istihdam nedir, istihdam türleri nelerdir ve daha birçok soruya cevap vereceğimiz içeriğimize hazırsanız başlayalım!

İstihdam Nedir?

İstihdam, bir işverenin bir iş pozisyonu veya rolü doldurmak için bir kişiyi işe alması eylemidir. Bir kişi istihdam edildiğinde, bu kişi belirli bir görevde çalışmak üzere bir işveren tarafından işe alınır ve genellikle bir maaş veya ücret karşılığında hizmet verir.

İstihdam Türleri Nelerdir?

İstihdamın ne olduğunu öğrendiğimize göre kaç çeşit istihdam var sorusunun da cevabını bulalım!

Tam İstihdam

Tam istihdam, bir ekonomideki tüm işgücünün üretim sürecine katıldığı durumu ifade eder. Örneğin, bir hukuk firmasında çalışan avukatların tamamı kendi uzmanlık alanlarında çalışıyor ve firmanın hizmetlerini sunmaya katkıda bulunuyor ise, bu durum tam istihdam olarak kabul edilebilir. Bu durumda işveren yasal yükümlülüklerini tamamen yerine getirmekte ve işçi de görevlerini hakkıyla yapmaktadır.

Kayıt Dışı İstihdam

Kayıt dışı istihdam, genellikle işverenlerin vergi ve sigorta primi gibi yükümlülüklerini yerine getirmediği ve işçinin bu durumu kabul ettiği bir istihdam türüdür. Örneğin, bir inşaat firmasının bazı işçilerini resmi olarak kayıtlara geçirmemesi ve bu işçilere sigorta primi ödememesi, kayıt dışı istihdam olarak değerlendirilebilir. Bu durum, genellikle az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde görülür ve çeşitli ekonomik ve yasal faktörlerden kaynaklanır.

Eksik İstihdam

Eksik istihdam, bir ekonomideki işgücünün tamamının etkin bir şekilde kullanılmadığı durumu ifade eder. Örneğin, bir fabrikada çalışan işçilerin bir kısmının işsiz kalması veya bir kısmının yarı zamanlı çalışması, eksik istihdam örneği olabilir. Eksik istihdam genellikle tarım sektöründe veya yarı zamanlı işlerde daha fazla görülür.

Her bir istihdam türü, ekonomideki işgücü piyasasının farklı yönlerini yansıtır ve genellikle bir ülkenin ekonomik durumu ve iş yasaları tarafından belirlenir.

İstihdam Oranı Nasıl Hesaplanır?

İstihdam oranını hesaplama genelde şu formülle yapılır:

İstihdam Oranı (%) = (İstihdam Edilenlerin Sayısı / Toplam İşgücü) x 100

Toplam işgücü, genellikle belirli bir yaş aralığındaki (örneğin, 15-64 yaş arası) tüm insanların sayısıdır ve genellikle hem çalışanları hem de işsiz ama iş arayanları içerir. İstihdam edilenlerin sayısı ise, bu yaş grubu içindeki çalışan insanların sayısıdır.

Örneğin, eğer bir ülkedeki toplam işgücü 50 milyon kişi ve istihdam edilenlerin sayısı 45 milyon kişi ise, istihdam oranı şu şekilde hesaplanır:

İstihdam Oranı (%) = (45 milyon / 50 milyon) x 100 = %90

Bu, yüzde 90’lık bir istihdam oranı demektir ki, bu durumda toplam işgücünün %90’ı istihdam edilmiş ve üretken faaliyetlerde bulunmaktadır.

Bu hesaplama, bir ülkenin işgücünün ne kadarının üretken olarak kullanıldığını gösterir ve genellikle bir ülkenin ekonomik performansını değerlendirmede önemli bir göstergedir.

İstihdam Verileri Piyasaları Nasıl Etkiler?

İstihdam verileri, ekonomik faaliyet ve büyüme hakkında önemli bilgiler verir. İstihdam oranı arttıkça, tüketim genellikle artar çünkü daha fazla insanın geliri olur. Bu durum ekonomik büyümeyi destekler. Öte yandan, istihdam oranının düşmesi genellikle ekonomik yavaşlamanın bir işareti olarak kabul edilir.

Ayrıca, istihdam verileri genellikle merkez bankalarının para politikalarını belirlerken kullandığı anahtar göstergelerden biridir. İstihdam oranı yüksek olduğunda, merkez bankaları genellikle enflasyonun yükselmesini engellemek için faiz oranlarını artırabilirler.

İstihdam Verileri Nedir ve Neden Önemlidir?

İstihdam verileri, bir ekonomide belirli bir dönemde çalışan kişilerin sayısını ve işsizlerin oranını gösterir. İstihdam verileri genellikle bir ülkenin İstatistik Bürosu tarafından aylık veya çeyrek dönemlerle yayınlanır.

İstihdam verileri, ekonominin sağlığı hakkında önemli bilgiler sağlar. Yüksek istihdam oranı, genellikle ekonominin güçlü olduğunu ve işgücünün etkin bir şekilde kullanıldığını gösterir. Düşük istihdam oranı, genellikle ekonomik durgunluk veya resesyonun bir belirtisi olabilir. İstihdam verileri aynı zamanda politika yapıcılar, yatırımcılar ve işletmeler için önemli bir araçtır.

Tarım Dışı İstihdam Nedir?

Tarım dışı istihdam, bir ekonomide tarım sektörü dışındaki tüm sektörlerde istihdam edilen kişilerin sayısını ifade eder. Bu, genellikle imalat, hizmetler, inşaat ve hükümet sektörlerini içerir.

Tarım dışı istihdam, genellikle bir ekonominin sağlığını ve büyüme hızını ölçmek için kullanılır, çünkü bu sektörler genellikle ekonomik aktivitenin çoğunu oluşturur. Bu veri, genellikle Amerika Birleşik Devletleri’nde her ayın ilk Cuma günü yayınlanan Tarım Dışı Bordro raporunda bulunur ve dünya genelindeki finansal piyasalar üzerinde büyük etkisi olabilir.