Kripto varlık yasa tasarısı, TBMM’de kabul edildi

Kripto varlıklara ilişkin düzenlemeler içeren ve kamuoyunda kripto kanun teklifi olarak da bilinen Sermaye Piyasası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM’de kabul edilerek yasalaştı.

Öncelikle yasa, vergiye ilişkin hükümler içermiyor. Vergi konusu, bu yasanın kapsamı dışında tutulurken önümüzdeki dönemde netleşeceği tahmin ediliyor.

Kripto varlıklara ilişkin kavramlar tanımlanıyor, SPK’dan izin zorunluğu getiriliyor

Yasayla birlikte kripto varlıklarla ilişkili kavramlar tanımlanıyor. Bunlar arasında “cüzdan”, “kripto varlık”, “kripto varlık hizmet sağlayıcı”, “kripto varlık saklama hizmeti”, “platform” ve “TÜBİTAK” yer alıyor. Kripto varlık hizmet sağlayıcıların kurulabilmesi ve faaliyete başlaması için SPK’dan izin alınması zorunluluğu getiriliyor.

Ayrıca kripto varlık hizmet sağlayıcılarının sistemlerinin güvenli bir şekilde yönetilebilmesi adına gerekli iç kontrol birimi ve sistemlerini oluşturma yükümlülükleri düzenleniyor. TÜBİTAK’ın da belirleyeceği kriterlere uygunluk, bir faaliyet şartı olarak benimseniyor.

Yasada, kripto varlık hizmet sağlayıcıların ortak ve yöneticilerinde aranacak şartlar sıralanıyor. Bunun yanı sıra platformlar üzerinde gerçekleştirilecek alım satım, ilk satış ve dağıtım gibi işlemler ile takas, transfer ve saklama hizmetlerinin SPK tarafından düzenlenecek usul ve esaslar ile yürütüleceği düzenleniyor.

İşlem görecek varlıklara ilişkin standartların tespitinde TÜBİTAK’tan görüş hükmü

Öte yandan platformlarda işlem görecek kripto varlıklara ilişkin teknik standartların tespiti konusunda TÜBİTAK’tan görüş alınması da hükme bağlanıyor. Platformlar ile müşteri arasındaki ilişkiler de hükme bağlanırken bu platformlarda müşterilere ait kripto varlıkların saklanması da düzenleniyor. Yasaya göre müşteriler, bu varlıkları kendi cüzdanlarında tutabilecek ve dilerlerse kripto varlık alım satım platformlarında işlemlere konu edebilecekler.

Kanunda kripto varlık hizmet sağlayıcılarının borçları nedeniyle müşterilerin kripto varlıklarının haczedilemeyeceği, rehnedilemeyeceği, iflas masasına dahil edilemeyeceği ve üzerlerine ihtiyati tedbir konulamayacağı da yasalaştırılıyor.

Yatırım danışmanlığı ve portföy yöneticiliğinde ilke ve esasları SPK belirleyecek

Yasaya göre, kripto varlıklara ilişkin yatırım danışmanlığı ve portföy yöneticiliği konusunda ilke ve esaslar da ikincil düzenlemede belirlenecek. Bu konudaki yetki ise yine SPK’ya veriliyor.

Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının reklam ve duyurularına ilişkin esaslar da SPK tarafından oluşturulacak. Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının SPK tarafından yetkilendirilmesiyle birlikte bu kurumlara SPK tarafından yetki belgesi verilmesi de düzenleniyor.

Yasa ile Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’ne üye olması zorunlu kuruluşlar arasına kripto varlık hizmet sağlayıcıları da ekleniyor.

İnternet aracılığıyla yapılan yayınlarla ilgili olarak içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesine SPK tarafından karar verileceği, kararın uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliği’ne gönderileceği hükme bağlanıyor.

Yurt dışında yerleşik platformlar…

Kanunda SPK tarafından belirlenecek esaslara aykırı olarak kripto varlıklara yönelik yatırım danışmanlığı ve/veya portföy yöneticiliği yapılması, yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunulması halinde uygulanacak tedbirler de düzenleniyor. Buna göre yurt dışında yerleşik platformların Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunması ya da SPK tarafından yapılacak düzenlemeler kapsamında, kripto varlıklara ilişkin yasaklanmış bir faaliyetin Türkiye’de yerleşik kişilere sunulması izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı sayıldı. Yurt dışında yerleşik platformlarca Türkiye’de iş yeri açılması, Türkçe internet sitesi oluşturulması, sunulan kripto varlık hizmetlerine ilişin doğrudan veya Türkiye’de yerleşik kişi veya kurumlar vasıtasıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulması durumlarından herhangi birinin varlığı durumunda faaliyetin Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik olduğu kabul edilecek.

Piyasa bozucu eylemlere önlem

Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerinde yatırım kuruluşları için getirilen sorumluluk hükmü, kripto varlık hizmet sağlayıcıları için de getiriliyor. Ek olarak yasa, piyasa bozucu eylemleri tedbir uygulanacak haller kapsamına alıyor. Bununla borsa ve teşkilatlanmış diğer piyasaların güven, açıklık ve istikrar içinde çalışmasını bozacak kabahat niteliğinde eylem ve işlemler ile internet ve sosyal medya vasıtasıyla gerçekleştirilecek faaliyetlere de tedbir uygulanabilecek.

İzinsiz faaliyete beş yıla kadar hapis

Yasa, kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetinin izinsiz olarak yapılmasının önüne geçiyor. İzinsiz faaliyet suçunun cezası ise üç yıldan beş yıla kadar hapis olacak.

Kripto varlık hizmet sağlayıcının yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile diğer mensuplarına yönelik zimmet hükümleri de getirildi. Böylece müşteri varlıklarına yönelik usulsüz işlemlerin önüne geçilmesi hedefleniyor.

Yasa kapsamında halihazırda faaliyet yürüten kripto varlık hizmet sağlayıcıların bir ay içinde kurula başvurmaları isteniyor. Başvuru yapmayacak olan kripto varlık hizmet sağlayıcıların ise üç ay içerisinde tasfiye kararı almaları talep ediliyor.

Kripto para ATM’lerine ilişkin hükümler de getiren yasa, bu ATM’leri yasaklıyor.