SPK düzenlemesi ne getiriyor, kripto yatırımcısı nasıl etkilenecek?

Uzun zamandır beklenen kripto varlık hizmet sağlayıcıları ile ilgili düzenlemeler yayınlandı. Her bir düzenlemeyi detaylıca tartışmak tek bir yazı için oldukça zor. Ancak, düzenlemelerin genel çerçevesini çizmenin ve sektörün nasıl regüle edildiğini anlatmanın tam sırası.

Sermaye Piyasası Kanunu’nun çeşitli maddeleri 02.07.2024 tarihinde değiştirilmişti. Bu değişiklik ile kripto varlık hizmet sağlayıcıları Sermaye Piyasası Kurulunun denetim ve yetkisi alanına girmişti. Regülasyon sonrasında uzunca bir süre alt düzenlemeler beklendi. Beklenti sonucunda da 13.03.2025 tarihinde tebliğler gün yüzüne çıktı. Bu tebliğler ve içerikleri aşağıdaki şekilde kısaca belirtilebiliriz.

Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Tebliğ

• Kripto varlık hizmet sağlayıcıların kuruluşu, faaliyete geçmesi ve faaliyetlerinin durdurulması
• Kripto varlık hizmet sağlayıcıların kurucu ve ortakları ile pay devirleri,
• Kripto varlık hizmet sağlayıcıların yöneticileri, personeli ve organizasyonu,
• Kripto varlık hizmet sağlayıcıların iç denetim, iç kontrol ve risk yönetim sistemleri ile bilgi sistemleri ve teknolojik altyapıları
• Kripto varlık hizmet sağlayıcıların belge kayıt sistemleri
• Kripto varlık hizmet sağlayıcıların bağımsız denetimi ve rezerv kanıt denetimi

Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların Çalışma Usul ve Esasları ile Sermaye Yeterliliği Hakkında Tebliğ

• Kripto varlık hizmet sağlayıcıların sunabilecekleri hizmet ve faaliyetler
• Kripto varlıkların alım-satım ortamları, saklanması ve transfer edilmesi
• Kripto varlıkların platformlar nezdinde listelenmesi
• Kripto varlık hizmet sağlayıcıların sermaye yeterliliği

Bilgi Sistemleri Bağımsız Denetim Tebliği

• Bağımsız denetim yükümlülüğü

Bilgi Sistemleri Yönetimine İlişkin Usul ve Esaslar Tebliği

• Bilgi sistemlerinin yönetimi ve işleyişi
• Bilgi sistemlerinin kontrolü

Tüm bunlar ne demek?

Sadece Türkiye’de değil, tüm ülkelerde ilgili kamu kurum ve otoriteler verdiği demeçlerde “kriptolar için düzenlemelerin gerekli olduğunu” vurguluyor. İşte, 13 Mart tarihinde Türkiye, kripto varlık sektörünün regüle edildiği ülkeler arasında yerini aldı. 

Nasıl ki bankacılık ve ödeme sistemleri sektörü sıkı bir denetim altındaysa ve bu alanı düzenleyen oldukça detaylı hükümler varsa, artık belirli kripto varlıklar ve kripto varlık hizmet sağlayıcıları için de denetim ve detaylı hükümler var.

Anılan mevzuat gün yüzüne çıkana kadar kripto varlık hizmet sağlayıcıları Türk Ticaret Kanunu kapsamında bir şirketti. Ancak, bugün Sermaye Piyasası mevzuatına dahiller. Örneğin; kripto varlık hizmet sağlayıcıların kurucuları, ortakları ve personelleri artık belirli niteliklere sahip olmalı. Benzer şekilde, bu şirketlerin sahip olacağı teknolojik alt yapılar belirli kriterlere uygun kurulmuş olmalı.

Sadece bu kadar da değil. Kripto varlık hizmet sağlayıcıların sunduğu hizmet açısından da düzenlemeler var. Kripto varlıkların alım satım işlemleri, saklanması ve transferi gibi konularda artık belirli kriterler ve usuller var. Başka bir önemli konu: Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, kripto varlıkların listelenmesi veya platformdan kaldırılması konusunda da belirli usul ve esaslara uyacaklar.

Kripto yatırımcısı nasıl etkilenecek?

Kripto yatırımcısının tüm bu kuralları beğenip beğenmeyeceğini hep birlikte göreceğiz. En basit örnek bu konuda seyahat kuralı aslında. Seyahat kuralı, sektör, kamu güvenliği ve finansal suçlarla mücadele açısından oldukça faydalı. Ancak, kripto yatırımcısı tarafından sanki çok da sevilmedi. Sosyal medyada bu konuda tepkiler, serzenişler ve şikayetler görüldü.

Gerçeklere dönecek olursak… Kripto yatırımcısı bu kuralları sevse de sevmese de tüm bu düzenlemeler aslında onları korumak için. Nasıl mı? Temel örnek. Kripto varlık alım satımı ile uğraşanlar çeşitli kripto varlık hizmet sağlayıcılara fon gönderiyor. Ancak, şunu da mutlaka kendi aralarında konuşuyorlar. “Ya bir çiftlik bank vakası olursa?”. Artık bu düzenlemeler ile bu sorular yok oluyor. Başka risk yok mu? Elbet var. Ancak,  tüm bu riskler artık yok oluyor. Mevzuat yatırımcılara her anlamda güven tesis ediyor.

Kuşkusuz, zaman içerisinde bu mevzuat hükümleri değiştirilebilir. Sektöre daha uyumlu olması için belli kurallar esnetilebilir, riskleri bertaraf etmek için bazı katı düzenlemeler getirilebilir. Sektör henüz genç, gidecek yol var ve mevzuat herkes için.

Çok açık bir şekilde şöyle bir tespitte bulunabiliriz. Türkiye bankacılık sistemi ve ürünleri, Avrupa bankacılık sistemi ile ürünlerinden çok daha gelişmiş ve çok daha iyidir. Kabul edin ya da etmeyin bu bir gerçek. Oysa, bankacılık alanında da tıpkı sermaye piyasası gibi çok fazla usul ve esaslar var.

Kripto varlık sektöründe de daha ileride görüşmek dileğiyle.