AB’nin kripto yasası MiCA ne getirecek?

Avrupa Birliği ülkelerini kapsayan ve kripto sektörünü düzenleyen yasa tasarısı MiCA, bugün Avrupa Parlamentosu’ndan geçti. Kripto paralar için küresel ölçekte şimdiye kadar görülen en kapsamlı yasal çerçeve olarak kabul edilen tasarı için 517 milletvekili lehte oy kullandı, 38 milletvekili ise karşı çıktı. 18 milletvekili de çekimser kaldı.

MiCA için sırada ne var?

MiCA’nın yasalaşmasını sağlayacak olan nihai oylama 16 Mayıs günü Avrupa Konseyi’nde gerçekleşecek. Tasarının burada da ezici çoğunlukla kabul edilmesi bekleniyor. Ardından 20 gün sonra ise AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanacak. MiCA, sabit coin çıkaran şirketler için 2024 yılının haziran ayında, kripto varlık hizmet sağlayıcıları gibi diğerleri için ise aynı yılın aralık ayında yürürlüğe girecek.

MiCA neyi düzenliyor?

MiCA, esasında kripto varlıkların ihracı, aracılık hizmetleri ve alım satımı için bir yasal çerçeve oluşturuyor. Düzenleme, piyasa manipülasyonu önlemlerinin yanı sıra bu sektörde hizmet sağlayacak kuruluşlar için lisanslama ve bazı şartlar getiriyor.

MiCA;

• Kripto varlıkların halka arzı
• Bir platformda alım satıma kabulü
• Hizmet sağlayıcıların lisanslanması
• Piyasa manipülasyonuna karşı yaptırımlar
• Kripto varlıklarla ilgili olarak tüketici koruma kuralları

konularını düzenliyor.

3 token türü regüle ediliyor

MiCA’da üç ayrı token türü düzenleniyor. Bunlar, varlığa dayalı token (asset-referenced token), elektronik para token’ları (e-money token) ve utility token’lar (projelerin sunduğu mal/hizmetlere erişim sağlayan token’lar).

Tansel Hukuk Bürosu Kurucu Ortağı ve Bahçeşehir Üniversitesi Blok Zinciri Hukuku Öğretim Görevlisi Çağhan Tansel’in aktardığına göre, MiCA kapsamında en önemli tanımlar, kripto varlık hizmet sağlayıcıları ve kripto varlık hizmetleri.

MiCA’da kripto varlık hizmetleri şunları kapsıyor:

• Kripto varlıkların üçüncü kişiler adına saklanması, yönetimi.
• Kripto varlıkların alım satımı için platform kurulması, işletilmesi.
• Resmi para birimleriyle kripto paraların alınıp satıldığı hizmetler.
• Kripto paraların kripto paralarla alınıp satıldığı hizmetler.
• Kripto varlıkların piyasaya sunulması, listelenmesi hizmetleri.
• Kripto varlıklarla ilgili bütün talimatların, emir işlemlerinin alınması ve iletilmesiyle ilgili hizmetlerin verilmesi.
• Kripto varlıklarla ilgili tavsiye, görüş verilmesi.

Sermaye şartları getiriliyor

MiCA yürürlüğe girdiğinde, bu hizmetleri veren kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kendi ülkelerinden yetkilendirme almaları gerekecek. MiCA kapsamında bulunan (AB ülkeleri) bir ülkeden yetkilendirme alındığında o yetkilendirme, AB’nin tamamında geçerli olacak. Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, sermaye gerekliliklerine tabi olacak. Kripto varlıkların saklanması, yönetimi, idaresiyle ilgili hizmetlerde sermaye şartı 125 bin eurodan başlıyor. Alım satım platformları için bu 150 bin euro. Kripto paralarla ilgili emirlerin icra edilmesine ilişkin hizmetler ve yatırım tavsiyesi hizmetleri için bu sınır, 50 bin euro olarak belirlendi.

Sabit coin’lere sıkı düzenleme

Sabit coin’ler, MiCA’da önemli bir yer tutuyor. Sektörün genel olarak bildiği anlamda sabit coin’ler, yasa tasarısında belirtilen “asset-referenced token” kapsamına giriyor. Bu token’lar; bir veya birkaç itibari para ya da emtiaya, bir veya birkaç kripto varlığa ya da tüm bunların kombinasyonuna bağlı token’lar olarak ifade ediliyor. Sabit coin çıkarmak için belirli bir sermaye şartı getiriliyor. Ayrıca sabit coin çıkaracak olan şirketlerin bazı standartlara sahip olmaları gerekiyor. Tansel, konuya ilişkin olarak “Sabit coin şirketlerinin buradaki standartları göz önüne alıp mali yapılarını buna uygun hale getirmeleri gerekiyor.” diyor. Sabit coin başlığında, rezervler büyük önem taşıyor. Şirketlerin sabit coin rezervleriyle kendi varlıklarını birbirinden ayırması zorunlu kılınıyor. Rezervlerin saklanmasına da belirli yükümlülükler getiriliyor.

Whitepaper da düzenleniyor

MiCA’da whitepaper ile ilgili düzenlemeler de dikkat çekiyor. Kripto projelerinin hakla arzında kullanılan ve projeleri genel hatlarıyla tarif eden metinleri ifade eden whitepaper’ın bazı durumlarda gerekli olmayacağı belirtiliyor. Sadece nitelikli yatırımcılara ya da 150 yatırımcıdan daha az kişiye sunulan kripto varlıklar için whitepaper zorunluluğu bulunmuyor. kripto varlığın 12 aylık süreç için sunulması ya da toplanan rakamın 1 milyon euronun altında kaldığı hallerde yine whitepaper gerekliliği yok. Ayrıca MiCA’nın yürürlüğe girdiği tarihten önce AB bölgesinde sunulmuş olan kripto varlıklar için whitepaper hazırlama ya da sunma zorunluluğu da olmayacak. Bunlar sabit coin’ler için ise geçerli değil.

Ciddi para cezaları verilecek

Diğer yandan piyasanın kötüye kullanımı, içeriden bilgi alarak işlem yapma (insider trading) gibi konular da düzenleme kapsamında yer alıyor. Bu kuralların ihlali söz konusu olursa ciddi para cezaları verilecek.

AB kripto sektörü için oyunun kuralları değişiyor

MiCA düzenlemesini yakından takip eden Circle AB’den sorumlu strateji ve politika direktörü Patrick Hansen, yasa tasarısının AB kripto sektörü için oyun değiştirici olduğunu belirtiyor. Düzenleme, AB’deki kripto şirketlerinin tüm AB pazarına hizmet vermek istemesi halinde her bir ülkedeki yetkili kurumun kapısını çalma zorunluğunu ortadan kaldırıyor. Bu, yüksek maliyeti ve uzun prosedür süreçlerini azaltıyor.

AB yetkili şirketler pazar payı kazanacaklar

Hansen’e göre MiCA yürürlüğe girdiğinde, AB’ye kayıtlı olmayan offshore şirketler artık AB vatandaşlarına hizmet veremeyecek. MiCA kapsamında regüle eden şirketler, bu durumda regüle edilmemiş rakiplerinden pazar payı kazanacaklar.

Kurumsal yatırımları artırması bekleniyor

Ayrıca Hansen, MiCA’nın büyük olasılıkla AB pazarında kriptonun daha fazla kurumsal şirket tarafından benimsenmesini sağlayacağını öngörüyor. MiCA ile birlikte kurumsal şirketleri sektöre girmekten alıkoyan yasal belirsizlik ortadan kalkmış olacak. Circle yöneticisi, Avrupalı büyük bankacılık kuruluşlarının 48 ay içerisinde saklama, alım satım ve sabit coin’ler gibi alanlarda hizmet sağlamaya başlayacağını tahmin ediyor. Bu noktada Hansen, MiCA’nın pratikteki başarısının büyük ölçüde önümüzdeki 12-18 ay içinde AB makamlarının geliştireceği uygulama standartlarına bağlı olacağını vurguluyor.

MiCA çalışmaları, 2020’den bu yana devam ediyordu. Tasarıda en çok tartışılan madde, Bitcoin’i de etkileyen PoW yasağıydı. Önerilen madde, Bitcoin için fiili bir yasak anlamına geliyordu fakat daha sonra yükselen itirazlar sonucunda taslaktan kaldırıldı.

MiCA’nın Türkiye dahil olmak üzere, birçok ülkedeki kripto düzenlemelerini etkilemesi bekleniyor.

Daha fazla ayrıntıyla güncellenecek…