FATF kuralları Bitcoin sektörüne geliyor: İşte bilmeniz gereken her şey

Mali Eylem Görev Gücü (FATF), tüm kripto para borsalarına ve kripto paralarla iş yapan diğer şirketlere belirli yükümlülükler getiren kuralları, ilk olarak 2019 yılının Haziran ayında açıklamış, ülkelere ise bu kurallara uyulması için 12 ay süre tanımıştı. G20 organı, geçtiğimiz Haziran ayında bir senenin ardından bir sonuç raporu yayınlamış, hazırlık sürecini 12 ay daha uzatmıştı.

Bir yıllık uzatma, sürpriz değildi. Öte yandan BTC Times’a açıklamalarda bulunan Bitcoin Suisse AG’nin Risk Yönetimi Müdürü David Riegelnig, “Düzenleyicilerin bakış açısından seyahat kuralını uygulamak için bir yıl daha verdiler ve sektörün ilerlediğini görüyorlar. Düzenlemelerin en azından önümüzdeki yılın ortasında yürürlüğe girmesini bekliyorum.” şeklinde konuştu.

• Bitcoin borsaları, FATF kuralları için sistem hazırlığında

FATF nedir?

Mali Eylem Görev Gücü (FATF), kara para aklamanın ve terörün finansmanının önlenmesi için uluslararası standartlar belirleyen bir kuruluş. Oluşumun birincil amacı, yasa dışı amaçlarla yapılan para transferlerinin tespiti için oluşturulan tavsiye kararlarını geliştirmek ve uygulamak.

Seyahat Kuralı nedir?

Seyahat Kuralı, ilk olarak 28 Mayıs 1996 tarihinde ABD’de Banka Gizlilik Yasası ile oluşturuldu ve Hazine Bakanlığı’na bağlı Mali Suçları Engelleme Ağı (FinCEN) tarafından çıkarıldı.

Kural, 3 bin doları aşan para transferleri için tüm aracı finans kuruluşlarının müşteri bilgilerini birbirleri ile paylaşmalarını gerektiriyor. Sağlanması gereken bilgiler şu şekilde: gönderenin adı, adresi ve banka hesap numarası.

2009 yılında piyasaya çıkan Bitcoin, son yıllarda kullanıcı tabanını giderek genişletmesiyle birlikte regülatörlerin de radarına girdi. Dolayısıyla FATF, geleneksel finans dünyasında zaten var olan Seyahat Kuralı’na uyulması için kripto para borsaları gibi şirketleri tanımlayan “sanal varlık hizmet sağlayıcıları” için yeni standartlar geliştiriyor.

FATF, 21 Haziran 2019 tarihinde “Elektronik Transferler” başlığındaki 16. tavsiye kararını özellikle kara para aklama veya terörizmin finansmanı konusunda kripto para kullanımını izleme ve tanımlamada kolluk kuvvetlerinin karşılaştığı zorlukları ele almak için FATF Seyahat Kuralı’nı da içerecek şekilde güncelledi.

Bu yeni Seyahat Kuralı, ABD Banka Gizlilik Yasası’nın denetim düzenlemelerine benziyor ancak yükümlülüğü dünya çapında kripto para transferlerine kadar genişletiyor.

• FATF’den kripto para borsalarına sıkı kurallar

Seyahat Kuralı’na uyması gereken şirketler

Seyahat Kuralı, kripto para takası ve transferi gerçekleştiren ya da kripto paralar için saklama hizmetleri sunan işletmelerin yanı sıra kripto parayla ilgili her türlü finansal hizmet sağlayanları kapsıyor.

Riegelnig, “Kripto para saklıyor, transferini veya takasını gerçekleştiriyorsanız siz bir sanal varlık hizmet sağlayıcısısınız. Bununla birlikte cüzdan yazılımı sağlayıcısıysanız bunun dışında kalabilirsiniz.” diyor.

Merkezi olmayan borsalar ve borç verme protokolleri kapsama giriyor mu?

Riegelnig, “FATF, özellikle son DeFi çılgınlığından dolayı bu alan hakkında giderek daha fazla kafa yoruyor. Bir akıllı sözleşme, yönetici anahtarları yoluyla insanlar tarafından kontrol ediliyorsa onların aracı olarak kabul edilmesi çok olasıdır.” şeklinde konuşuyor.

Riegelnig’e göre, CoinJoin sağlayıcıları gibi gizliliği artıran hizmetlerin kullanıcılarının özel anahtarlarını kontrol etmediklerinden Seyahat Kuralı hakkında endişelenmeleri için hiçbir nedenleri bulunmuyor.

• Çok yakında Bitcoin’i bekleyen 5 önemli tarih

İşletmeler ve müşteriler için neler değişiyor?

FATF’nin hazırlık sürecini 12 ay daha uzatmasıyla Seyahat Kuralı’nın 2021 yılının Haziran ayında devreye girmesi bekleniyor.

FATF’nin 39 katılımcı üye devletinden -buna Türkiye de dahil- birinde faaliyet gösteren kripto para işletmelerinin müşterilerinin kişisel bilgileri, kripto paralar bir kurumdan diğerine transfer edilirken paylaşılacak.

Öte yandan üyeler kararlara uymayan kişilerle etkileşimde olmamayı seçebilecekleri için Seyahat Kuralı’nın tüm dünyadaki işletmeler üzerinde etkisi olması bekleniyor.

Riegelnig, “FATF’nin getirdiği yükümlülüklerin sadece üye devletler için bağlayıcı olduğu doğru ama gerçekte bu grubun ötesinde de etkileri olacak. Bu geçiş döneminde sonra uyumluluk sağlamayan ülkelerdeki sanal varlık hizmet sağlayıcılarıyla transfer işlemi yapılmayacaktır. Bunun için lisansınızı riske atamazsınız.” diyor.