Ethereum kurucularından Vitalik Buterin, son yazdığı blog yazısında Web3’ün orijinal ve gerçek vizyonunun artık kaybolduğunu ve birçok projenin de merkeziyetsizlik fikrinden uzaklaştığını belirtti.
“Kripto dost ve müttefik olarak görülmüyor”
“Ethereum’u yeniden Cypherpunk yapalım” başlıklı bir yazı yazan Buterin, özgürlükçü ve merkeziyetsizlik isteyen gruplar arasında büyük bir fikir ayrımının olduğunu söyledi ve “Blok zincirine uzak olan özgürlükçüler, kripto dünyasını bir dost, bir müttefik olarak görmüyorlar” dedi.
“Web3’ü ilk kez Gavin Wood ortaya attı”
Web3 terimini ilk kez, Ethereum’un da kurucu ortaklarından olan ve ayrıca Polkadot sisteminin de yaratıcısı konumundaki Gavin Wood’un ortaya attığını söyleyen Buterin, “Bu terimi ben de ilk başta ‘Bitcoin ve akıllı kontratlar’ olarak görüyordum ama o, açık bir internet sisteminin ana katmanı olarak, çok daha geniş bir açıdan tanımlamıştı” dedi.
“İnsanlar kriptoyu hala merkezi şekilde kullanıyor”
Kriptonun merkeziyetsizlik konusunda hala eksikleri olduğunu belirten Buterin, “İnsanlar dünyada kriptoyu para göndermek ve tasarruf yapmak için kullanıyor ancak bunu hala merkezi platformlar üzerinden ya da Tron üzerindeki USDT vasıtasıyla yapıyorlar” dedi ve bu anlamda da eleştiri getirdi.
“İşlem ücretlerinin artması etkiliyor”
Bu durumun yaşanmasında işlem ücretlerinin ciddi şekilde yükselmesinin etkili olduğunu ifade eden Ethereum kurucusu, “Blok zincirindeki işlemler 0.001 dolar hatta 0.1 dolar olduğunda, insanlar finansal olmayan uygulamalar da dahil, her tarzda uygulamayı yazabilir. Ancak ücretler 100 doları aştığında kumarbazlar devreye giriyor ve hatta daha çok kumar oynama hevesi de artıyor. Bu da halkın kriptoya olan bakış açısını etkiliyor” dedi.
“Gizlilik ve ölçeklenme çözümleri bizi farklı alanlara götürecek”
Buterin birçok konuda eleştiri sıralarken, olumlu gelişmelerden de bahsetmeyi ihmal etmedi. 2023 yılında Ethereum’da, rollup’lar ile gelen ölçeklenme çözümleri ile ikinci nesil gizlilik ve mahremiyet geliştirmelerinin de olduğunu yazan Buterin, bunların merkeziyetsizliğin yeniden hayat bulmasına katkı vereceğini söyledi:
“Kontrol edilmeyen merkeziyetsizlik ve aşırı finanslaşma, kriptonun tek konusu olamaz. Bunun her geçen gün daha fazla anlaşıldığını görüyorum. Bu farkındalığın artması, yukarıdaki teknolojilerin de kullanılmasıyla birlikte hepimizi farklı bir alana götürecektir”
“Sıfır bilgi kanıtı uygulamaları kolaylaşıyor”
Son dönemde birçok kez bahsettiği sıfır bilgi kanıtı teknolojilerine de değinen Buterin, bu teknolojinin ve her geçen gün artan kullanıcı dostu uygulamaların, mahremiyetin sağlanmasını artıracağını söyledi:
“Ethereum’un birçok tarzda uygulama için merkez olduğu bir gelecek düşlüyorum. Merkeziyetsiz sosyal medyadan güvenli anonim oylama sistemlerine kadar büyük bir skaladan bahsedebiliriz. Bu teknolojiler, Ethereum’un ölçeklenebilirliğini geliştirmenin yollarından biridir. Mesela ZK rollup’ları… Ama aynı zamanda mahremiyetin sağlanması için de çok kullanışlıdırlar”
“Web2’nin kopyası oluruz”
Buterin Ethereum topluluğuna da mesaj gönderdi ve kriptodaki temel değerlerin unutulmaması gerektiğini, bu değerler dışında projeler geliştirmenin ise çok kolay olduğunu belirtti:
“Kripto ekosisteminde artık ana değerleri barındırmayan projeler geliştirmek çok kolay. Adına ‘İkinci katman’ diyeceğiniz ve aslında çoklu imzayla güvenliğin sağlandığı, büyük oranda merkezi bir proje rahatlıkla geliştirilebilir. Bu tarz alanlara kaymamak için mücadele etmek zordur. Ama bunu yapmazsak, kripto ekosisteminin ana değerlerini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalırız. Web2 ekosisteminin bir kopyası olmaktan başka bir şey olmaz”
Daha Fazlasını Okuyun
