CoinGlass raporuna göre 2025 boyunca kripto para piyasasında tasfiye edilen pozisyonların toplam nominal değeri 150 milyar dolara dayandı. Yatırımcıların günlük ortalama olarak 400 ila 500 milyon dolarlık pozisyonu zararla kapanırken sistemik stres birkaç kısa ama sert kriz anında yoğunlaştı. Bu krizlerin zirvesi ise 10-11 Ekim’de yaşanan ve tarihe “Kara Cumartesi” olarak geçen büyük tasfiye dalgası oldu.
CoinGlass verilerine göre 2025’te pek çok işlem gününde likidasyonlar onlar ya da yüz milyonlarca dolar seviyesinde gerçekleşti. Analistlere göre bu tür tasfiyeler çoğu zaman piyasa fiyatlarını ciddi şekilde baskılamadı. Öte yandan raporda, sistemik stresin belirli günlerde hedefli biçimde yoğunlaştığı ve bunun kısa süreli ama keskin krizlerle ortaya çıktığı vurgulandı.
10-11 Ekim’de büyük yıkım: Tasfiye dalgası tarihe geçti
Raporda, yılın en önemli olaylarından biri olarak 10-11 Ekim’deki büyük deleveraging (kaldıraç çözülmesi) gösterildi.
Bu süreçte tek bir günde yaşanan tasfiye hacmi 19 milyar doları aştı ve tüm zamanların rekoru kırıldı. CoinGlass, raporlama gecikmeleri ve piyasa yapıcı (market maker) verileri de hesaba katıldığında gerçek rakamın 30-40 milyar dolar aralığına çıkmış olabileceğinin altını çizdi..
Tasfiye edilen pozisyonların %90’ını long (yükseliş) yönlü pozisyonlar oluşturdu.
Tasfiyenin fitilini Trump’ın Çin tarifesi ateşledi
“Kara Cumartesi”nin tetikleyicisi, ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin’den yapılan ithalata %100 gümrük vergisi getirileceğini açıklamasıyla ortaya çıkan makroekonomik şok oldu.
CoinGlass, bu dışsal şokun piyasa içindeki kırılgan bir yapıyla birleşerek tasfiye dalgasını büyüttüğünü öne sürdü.
Tasfiye dalgası başlamadan önce Bitcoin’in gevşek para politikasına dair beklentilerle aşırı ısındığı ve yaklaşık 126 bin dolar seviyesinde tarihi zirveye ulaştığı belirtildi. Bu dönemde türev piyasasında, kaldıraç yoğunluğu rekor seviyedeydi, vadeli işlemler ile spot fiyat arasındaki fark (spread) açılmıştı ve piyasadaki dengesizlik kritik bir noktaya taşınmıştı.
Mekanizmalar çöktü: Zincirleme likidasyon başladı
Rapora göre krizin sertleşmesinde piyasanın mimarisi de etkili oldu. Toplam kaldıraç büyüklüğü, likiditesi düşük varlıkların bolluğu ve kurumsal hedge stratejilerinin karmaşıklığı, sistemin tasfiye mekanizmalarının kusursuz çalışmasına bağlı hale gelmesine yol açtı. Aşırı stres anında ise bu mekanizmalar aksadı ve zincirleme bir reaksiyon başladı. O noktada likidite çekildi, hedge mekanizmaları bozuldu, tasfiyeler daha fazla tasfiyeyi tetikledi. Buna ek olarak bazı merkezi borsalarda (CEX) çekim gecikmeleri, API kesintileri ve hatta kısa süreli eşleştirme (matching) aksaklıkları yaşandı.
Daha Fazlasını Okuyun
