Geçtiğimiz günlerde Bitcoin’le ilişkili bir ETP (Exchange Traded Product) önerisi reddedildi. Bu defa ret sebepleri biraz daha farklıydı çünkü önceki ret konusu ETF (Exchange Traded Fund) idi. ETP’de bir enstrüman, ETF’de bir enstrüman sepeti söz konusu. Son ETP’ye yapılan itirazda ret sebebinin temel gerekçesinin Bitcoin üzerinde fiyat manipülasyonları olduğunu görüyoruz fakat başvuruyu yapan Wilshire Phoenix’in (WP) bu konuda güzel çalışmaları var.
Artık manipülasyon yok
WP hepimizin adını sıkça duyduğu CME (Chicago Merchantile Exchange) ile Bitcoin Referans Fiyatı oluşturmuş. Başvuruda bahsi geçen Bitcoin Referans Fiyatı (Bitcoin References Rate – CME CF BRR) kurucu platformlardan elde edilen canlı Bitcoin alım satım fiyatlarından oluşuyor. Bu kurucu platformların fiyatlarının manipülasyona karşı dayanıklı olduğu itirazda savunulmuş ve platformların 1. sınıf olduğu öne sürülmüş. Bu 5 kurumun 3’ü FinCEN ve MSB lisanslarına sahip, diğer iki platform ise New York Eyaleti tarafından tröst şirketi olarak kabul edilmiş.
Referans Fiyatı, beş kurucu platformdan gelen veriler incelenerek her biri 5’er dakika aralıklarla olmak üzere 60 dakikada toplam 12 parçadan oluşacak. Referans oluşurken beş kurucu platformdan gelen tüm veriler, CME yönetiminde birçok parametrede incelenecek. Raporda bu 5 dakikalık referans fiyatlarında manipülasyon gerçekleşmesi için hacmin yüzde 50’sinden fazlasının tek bir trader tarafından yapılması gerektiği söyleniyor.
Peki Bitcoin fiyatını kim belirliyor?
ETP başvurusunun yapıldığı raporda incelenen başka bir durum ise fiyatları hangi piyasanın belirlediği. 2017 Aralık’tan 2019 Temmuz’a kadar CBOE ve CME vadeli işlem fiyatları spot fiyatlara yön vermiş. Gerekçe ise beş kurucu platformda gerçekleşen vadeli işlem tekil hacimlerin CME’de gerçekleşen hacimden küçük olması. Bununla beraber Mart 2019 ile Temmuz 2019 arasında bazı günlerde spot piyasa vadeli işlem piyasasını etkilemiş.
Geçmiş Bitcoin’le birlikte geliyor
Metinde yer alan bilgiye göre NYSE Arca ve Wilshire Phoenix geçmişte Bitcoin üzerinde yaşananları kabul ediyor. Bunlar; wash trading, çok sayıda Bitcoin’i bulunan kişilerin fiyatı domine etmesi, Bitcoin ağının ve alım satım platformlarının hack’lenmesi, Bitcoin ağının kontrol edilmesi, yanlış bilgilere dayalı işlemler yapılması, Tether içerikli manipülatif eylemler ve Mt. Gox’ta yaşananlar olarak sıralanıyor.
Belgede yer alan analizde ise beş kurucu platform dışında yer alan birçok alım satım platformunun sistem güvenliği zafiyetlerinden, kullanıcıları koruyamayacaklarından manipülasyonlar yaşanacağı öngörülmüş.
Bonus: Bitcoin, vadeli işlemlerde altını geçti!
Belgede yer alan verilere göre 2016 yılında COMEX üzerinde gerçekleşen altın vadeli işlemleri 28.9 milyar dolar değerindeyken OTC işlemleri 167.9 milyar dolar değerindeydi. Vadeli işlemlerin OTC pazarındaki payına baktığımızda %17.2 oranını görüyoruz. CME üzerinde gerçekleşen Bitcoin vadeli işlemleri ise 90.4 milyon dolar iken spot işlemler 149.5 milyon dolar değerindeydi. Bu veriler oranlandığında da bizlere yüzde 60.5 gibi altının oranının neredeyse 4 katını veriyor ancak unutmayalım ki hacim olarak Bitcoin’in çok yolu var.
Bitcoin referans fiyatının oluşturulması birçok sorunu çözecektir. Örneğin yapılan ödemelerde Bitcoin’in hangi fiyatının baz alınacağı gibi. Referans fiyatını sağlayan kurum ise AB regülasyonlarına tabi CF Reference. Dikkatimizi çekmesi gereken ikincil durum ise şimdiye kadar yer alan tüm ETF – ETP başvurularında CME ve CBOE’nin adının geçmesi veya kendilerinin başvurmuş olması. Bu gelişmelere öncelik eden kurumların fiyatlarının da piyasaya yön vermesi. Birçok kripto para yatırımcısı ya da gün içi işlem yapan kişilerin odak noktalarının çok uzağında.
Daha Fazlasını Okuyun
