Kripto para ve Blockchain alanında dünyanın en saygın isimlerinden biri olan Türk bilgisayar bilimcisi ve Cornell Üniversitesi profesörü Emin Gün Sirer, Discord kanalı Squanch‘a konuk oldu.
(İlk bölüm)
Kripto para, Bitcoin ve Blockchain çerçevesinde merak edilen soruları yanıtlayan Sirer, söze kendisini tanıtarak başladı:
“1970’lere dönecek olursak İstanbul’da doğup büyüdüm. İlkokuldan sonra Robert Kolej’e girdim. ABD’ye başvurdum ve Princeton Üniversitesi’nden burs aldım. 4 sene orada kaldım, ardından Washington Üniversitesi’ne gittim. Orada hem master hem de doktoramı yaptım. Sonra San Francisco’da biraz kalarak startup işleriyle uğraştım. Oradan Cornell’e geçtim. 18 yıldır Cornell’de hocayım.”
‘İş kanıtını Satoshi’den 5-6 yıl önce bir sanal parada kullanan bizdik’
“Satoshi’den 5-6 sene önce iş kanıtını (proof of work) bir sanal paranın içine koyan biz olduk. Tabi o dönem 11 Eylül saldırısı gerçeklemişti ve pek iyi bir dönem değildi, bu yüzden çok ilgilenen olmadı. Satoshi geldiğinde çok zekice birkaç şey yaptı. Amerika’da liberteryen gruplar var. Bunlar çeşitli sebeplerden dolayı banka sisteminin dışına çıkmış insanlar. Felsefi sebeplerden dolayı parayı kullanmayı reddediyorlar. Kendi aralarında altın yaprağı kullanıyorlar. Satoshi, Gavin Andersen aracılığıyla o gruplara gitti ve onlara sunum yaptı. Onlar da böyle bir olayın üzerine atladı ve sonra Bitcoin büyüdü. Bitcoin’in içinde bilinen en büyük protokol hatasını buldum ben zamanında. Temel bir hataydı. Hem o hatayı bulduk hem de o hatanın bazı ortamlarda nasıl düzeltileceğini bulduk. Sonra güvenlik üzerine çalıştım, coin güvenliği. Ölçeklenme üzerine çalıştık. Bir şekilde Bitcoin ve kripto para dünyasında çok erken yer alan insanlardan biri oldum.”
‘Henüz her şeyin çok başındayız, bu alana çok para akacak’
“Çok ilginç bir alanın içindeyiz… Ekonomi, bilgisayar, oyun teorisi dediğimiz, bunların hepsini bir araya getiren bir alan. Bence henüz çok başındayız. Çok şey olacak ve çok para akacak bu alana. Herkese yer var. İnternetin 1970’lerdeki hali neyse kripto para da bu. Şu an yüzeyi azıcık kazımış gibiyiz. Çok heyecanlı ve ilginç bir dönemden geçiyoruz. Ben de çok heyecanlıyım. Türkiye’de bu alanın büyümesi için elimden geleni de yapmaya hazırım.”
‘Bitcoin şu anda sallanıyor’
“Bildiğiniz gibi Bitcoin bir vizyonla ortaya çıktı. Sonra Bitcoin’in çekirdek grubuna yeni arkadaşlar eklenmeye başladı. Bu insanların bir şekilde para kazanmaları lazım, yıllardır bedavaya çalışacak halleri yok. Orada bir çelişki oldu ve çekirdek grup kendi içinde bir politik karmaşa yaşadı. O kargaşa sırasında Bitcoin üzerine çok emeği olan önemli geliştiricilerden biri Gavin Andersen’i kaybettiler. Açıkçası ittiler onu, gruptan attılar. Bunun üzerine çizdikleri vizyon Bitcoin’i geliştirmeye yönelik değil kendilerinin de faydalanabileceği ikinci bir para kaynağı kazanmaya yönelikti. Şu anda Bitcoin’in vizyonu nedir derseniz, Bitcoin bana göre şu anda sallanıyor. Ama bu özellikle Türk kullanıcıları arasında pek bilinen bir şey değil.
‘Lightning Network’ün güvenliği felaket olacak’
“Bitcoin bir anda aksadı, gelişmesi durdu. Söylem o kadar karıştı ki kendi içinde tutarlı değil ve o tutarsızlığı arasında kendi kendini sınırlandırıyor. Madencilere giden yükün artmasını istiyorlar, neden istiyorlar, az önce söylediğim sebepten dolayı. Kendilerine ikinci bir para kaynağı arıyorlar. Bunun sonunda nereye varacağız? Lightning Network… Lightning Network havale sistemi gibi bir şey. Bu akıllıca bir şey ama bu sistemin nereye gideceği, nasıl bir güvenliğe sahip olacağı soru işareti. Güvensiz bir sistem olacak. Güvenliği felaket olacak, herkesin parası çalınacak. Bütün o sermayeyi kediye emanet etmek gibi bir şey. Normal bir kullanıcının Lightning’i kullanması mümkün değil.”
‘Bitcoin Cash, Satoshi’nin vizyonuna daha yakın’
“Bitcoin benim gözümde bulunduğu yüksek konumdan düştü. Sırf benim gözümde değil pazarın gözünden de düştü. Pazar baskınlığı yüzde 90’lardan yüzde 30’lara falan geriledi. Bu arada bildiğiniz gibi Bitcoin Cash diye yeni bir coin çıktı. Bitcoin Cash, Satoshi’nin vizyonuna daha yakın bir coin. O daha net, kesin ve vizyonu anlaşılabilen bir sistem. Ötekisi ise Greg Maxwell’in peşinden giden insanlardan oluşuyor. Greg Maxwell ve arkadaşlarının vizyonu bana güven vermiyor.”
‘Bitcoin, benim gözümde çaptan düşen bir sistem’
“Açık açık söyleyeyim… Bitcoin’de bir ölçek sorunuyla karşı karşıyayız. Venezuela bugün Bitcoin’e bağlansa bir Venezuela’lı 36 günde bir alışveriş yapabilir. Böyle bir sistemle Satoshi’nin vizyonuna ulaşmak mümkün mü? Komik. Bitcoin’i bir değer deposuna itmek yanlış. Bitcoin bir değer deposuysa Litecoin niye değil? Diğer kripto paralar da en az Bitcoin kadar değer deposu olmaya aday. Gidiyorsunuz Bitcoin yüzde 30 yükseliyor, yüzde 50 düşüyor. Normal bir ekosistemde buna değer deposu demek yanlış olur. O yüzden Bitcoin benim gözümde çaptan düşen bir sistem. İnsanların herhangi bir diğer coin’e bakmalarını tavsiye ederim.”
Daha Fazlasını Okuyun
