DeFi protokolleri, telefonlarımızdaki app’lerimiz gibilerdir, tek farkları her birinin blokzinciri ile farklı bir şekilde etkileşimde olmasıdır.
[toc]
MakerDAO
MakerDAO, Ethereum blokzinciri üzerine inşa edilmiş, kripto para ile teminata bağlanmış, merkeziyetsiz bir borç verme platformudur. Bu platform, akıllı kontratla fiyatı 1 dolara sabitlenmiş DAI stabil kripto parasının ödünç alınmasına olanak sağlar.
Stabil bir kripto para olan DAI değerini 1 USD olarak sabit tutmak için MKR (MakerDAO yönetim tokeni) arza göre üretilir ya da sistemden çıkartılır. MKR kripto parası işlem ücretleri ve sistemde oy verilmesi gibi sistemsel işlevlerde kullanılırken kullanıcılar olarak aldığımız kripto para stabil değere sahip DAI tokenidir.
Compound
Compound, Ethereum blokzinciri üzerine inşa edilmiş, açık kaynaklı tasarlanmış, herhangi bir aracıya ihtiyaç duyulmaksızın, herkesin kripto para ödünç alma yada vermesine olanak sağlayan bir protokoldür. 2020 Şubatından beri Compound üzerinde Ether dahil olmak üzere 7 farklı kripto para teminat olarak kullanılabilmektedir.
cToken adı verilen Compound kripto parası bir kullanıcının Compound ekosistemine yatırdığı parayı temsil eder. Compound protokolüne göre kullanıcıların yatırdıkları kripto paranın eş değer miktarında cToken üretilir ve kullanıcıya sunulur. Örneğin dolara eş değer olan USDC kripto parasından belirli bir miktar yatırdığınızda eş değer cUSDC kripto parası alırsınız. Bu cUSDC tokenlarıyla farklı uygulamalarda getiri sağlayıp istediğiniz zaman USDC tokenına geri çevirebilmek mümkündür.
Uniswap
Uniswap, Ethereum blokzinciri üzerine inşa edilmiş, merkeziyetsiz bir kripto para takas borsasıdır. Uniswap’ın merkezi borsalardan en büyük farkı: merkezi borsanın aksine tokenlerinizi direkt cüzdanınızdan takas edebilirsiniz, böylece dijital varlıklarınızın kontrolünü merkezi borsalara vermek yerine, kendi velayetinizde tutabilirsiniz. Merkezi borsalarda bu takas için tokenlerinizi borsaya aktarmanız, takası gerçekleştirmeniz ve cüzdanınıza geri çekmeniz gerekir.
Uniswap’ın diğer merkezi olmayan borsalardan ana farkı, “Sabit Ürün Pazarı Oluşturucu Modeli” adı verilen bir fiyatlandırma mekanizmasının kullanılmasıdır. Uniswap’a eklediğiniz tokenlar fiyatını belirlemek için alıcı ve satıcıları bağlamak yerine Uniswap sabit bir denklem kullanır. Bu şekilde tokenların değeri sadece ticaret gerçekleşirken değişebilir. Temel olarak Uniswap’ın yaptığı şey, tokenların değerini dengelemek ve insanların ne kadar satın almak ve satmak istediklerine bağlı olarak onları değiştirmektir.
TokenSets
TokenSets, kullanıcılarının Strategy Enabled Tokens (SET) isimli tokenleri almalarını sağlayan ve bu aldıkları tokenler sayesinde akıllı kontratlarla otomatikleştirilmiş bir alım-satım stratejisiyle setlerin içerisinde barındırdığı kripto paraları, seçtiğiniz stratejiye, indikatöre yada başka bir yatırımcının stratejisine göre 7/24 takas etmekte ve size dengeli bir kripto para portfolyosu sunmaktadır.
TokenSets platformuna girdiğinizde yüzlerce farklı isimde setlerle karşılaşmak mümkündür. Bunlar, farklı stratejilerle oluşturulmuş kripto portfolyolar olarak görülebilir. Her set yanında yüzdelik olarak geçmiş günlük/haftalık/yıllık getirisini göstermektedir. Tercihinize göre bu setlere yatırım yapabilir ve otomatik fon yönetiminden yararlanabilirsiniz.
Pool Together
Pool Together, blokzinciri üzerine kurulu, merkeziyetsiz ve kaybettirmeyen bir piyango türüdür. Kullanıcılar, piyangoya dolara endeskli stabil kripto para karşılığında bilet satın alarak katılır. Her bilet için 1 USD ödenmektedir. Toplanan fonlar, Compound üzerinde getiriye bırakılmakta ve burada faiz üzerinden toplam fonun getirisi birikmektedir. Tüm katılımcıların fonlarından Compound üzerinden kazanılan getiri çekilişin kazananına verilir. Kaybettirmeyen bir piyango türü olmasının sebebi, çekilişin sonunda herkesin yatırdığı parayı biletleri sattığında geri alabilmesidir.
Kyber Network
Kyber Network, kullanıcıların kripto para alışverişini bütünüyle merkeziyetsizleştirip Ethereum blokzinciri üzerinden işlemlerini güvenli şekilde yapmasını sağlayan protokoldür. Bu protokolde Uniswap’ın aksine, isteyen herkes projesini listeleyememekte ve listelenmesi için belirli koşulların yerine getirilmesi gerekmektedir.
Kyber Network protokolünün Kyber Network Crystal (KNC) isimli bir kripto parası da bulunmaktadır. KNC tokeni Kyber Network üzerinde pek çok farklı noktada kullanılsa da son kullanıcı olarak KNC tokeninizi getiriye (stake) koyabilir ve ağ ücretlerinden gelen ödülleri kazanabilirsiniz.