Birkaç gün önce 5.84’e kadar yükselen Dolar/Türk Lirası kuru, dün ve bugün art arda düşerek 5.30’a kadar indi.
Dolar, yayın saatinde Türk Lirası’na karşı 5.36’dan işlem görüyor. Bu seviye Dolar’da Mart ayının başından bu yana görülmeyen bir seviye olması nedeniyle dikkat çekici.
Dolar’daki bu düşüş, büyük ölçüde Londra piyasasına Türk Lirası sağlayan bankaların likiditeyi kısması ve buna bağlı olarak Londra swap piyasasında gecelik Türk Lirası faizinin yüzde 350’leri görmesinden kaynaklanıyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) geçtiğimiz yılın Ağustos ayında TL’de yaşanan hızlı değer kaybının önüne geçmek amacıyla Türkiye’de yerleşik bankaların swap işlemlerine sınır getirmişti.
BDDK, Türkiye’deki bankaların yurt dışına verdiği TL miktarını özsermayelerinin yüzde 25’i ile sınırlamıştı.
Arzın kısılması, Türk Lirası’nı açığa satacak yabancı yatırımcının Türk Lirası bulmasını zorlaştırdı.
Dolar’ın bugünkü düşüşüne açıklık getiren Garanti Yatırım Araştırma ve Yatırım Danışmanlığı Direktörü Tufan Cömert, geçtiğimiz Cuma günü Dolar/TL’nin yüzde 6’dan daha fazla değer yitirdiği sırada hareketin peşine takılan birçok yatırımcı olduğunu belirtti.
Cömert, yatırımcıların beklentisinin geçen sene Ağustos ayında olduğu gibi kurun hızla yukarı gitmeye devam edeceği yönünde olduğunu, buna bağlı olarak spot piyasa kadar swap yoluyla da ciddi miktarda döviz aldığını ifade etti.
Cömert, devamında TCMB’nin fonlama maliyetini yüzde 24’ten yüzde 25,5’e çıkarıp akabinde de yerli bankaların swap işlemlerine sınır getirilmesinin ardından Londra’da TL likiditesinin azaldığını, dolayısıyla TL’yi açığa satmanın maliyetinin arttığını yazdı.
Cömert, bu durumda elinde TL olanın likiditeden ötürü yüksek faiz istediğini, faizin bu şekilde Londra’da yüzde 363’e kadar tırmandığını kaydetti.
Garanti Yatırım Direktörü, faizdeki büyük artışla birlikte spekülatif döviz talebinin sönmesinin TL’de bir miktar değerlenmeye yol açtığını belirtti.
Son olarak Cömert, TL’deki asıl değerlenmenin yabancı girişi ile değil, son dönemde yoğun biçimde döviz alan yerli yatırımcıların satışa geçmeleri ile görüleceğini düşünüyor.
“Uzun vadede yabancı yatırımcıyı TL’ye düşman eder”
Öte yandan ünlü ekonomist Özgür Demirtaş da swap faizlerinin artmasının spekülatif yatırımların önünü kısa vadede keseceğini fakat uzun vadede TL bulamayan yabancı yatırımcıyı düşman edeceğini söylüyor. Demirtaş, bu durumda TL’nin itibarının düşeceğini, borsa ve tahvilleri sattıracağını, yani yabancı yatırımcıyı kaçıracağını ifade ediyor.
Borsa yüzde 2 değer kaybetti
Nitekim bugün de Demirtaş’in ifade ettiği şekilde TL’nin değerlenmesi sonrası Borsa İstanbul’da kayda değer satışlar görüldü. BIST 100 endeksi, 100,187’den 97,230’a kadar geriledi. BIST 100, kapanışı ise 97,379 seviyesinde yaptı.