Dünyanın en büyük hedge fonunun kurucusu Ray Dalio, LinkedIn’deki yazısında enflasyon, faiz oranları ve ekonomik gidişatı değerlendirdi. Dalio, yazdığı uzun yazıda özellikle faiz oranlarının daha da artması durumunda ekonomik küçülmenin geleceğini ve bu durumun piyasalara da ciddi şekilde etkisinin olacağını dile getirdi.
Dalio’nun kendi profilinde paylaştığı yazısındaki detaylar şu şekilde:
“Enflasyonun en yüksek olması gereken oranı yüzde 2’dir”
Her şey eşit olduğunda ya da para ve kredi büyümesinin yanı sıra talep ve ekonomik büyüme de güçlü olduğunda, işsizlik ve daha yüksek enflasyon üreten her şey azalır. Herkesin ortak noktada buluştuğu nokta ise, rezerv para ülkelerinde bulunacak para miktarını ve kredi oranlarını belirleyen merkez bankalarının, ekonomik büyümenin ve işsizliğin az olduğu dönemlerde istenmeyen enfiasyon yaratmamasıdır. Peki istenmeyen enflasyonun oranı nedir? Üretimde istenmeyen etkilerin yaratılmasının oranıdır. Bu oran genelde yüzde 2’nin üstüdür ancak detaylarına şimdi girmeyeceğim. Dolayısıyla merkez bankaları bir elde az işsizlik ve yüksek büyüme isterken diğerinde de herkesin isteyeceği enflasyonu uygulamaya çalışırlar. Güçlü büyüme ve düşük işsizlik enflasyonu yükselttiği için, merkez bankaları enflasyon-büyüme değiş tokuşu ile uğraşır ve bu da onları daha büyük sorunu seçmeye ve diğerinin pahasına en aza indirgemek için para politikasını değiştirmeye yönlendirir. Diğer bir deyişle, enflasyon yüksek olduğunda (yüzde 2’nin üzerinde) para politikasını sıkılaştırır ve ekonomiyi zayıflatarak aşağı çekerler. Oran, hedeflerinin üzerinde ne kadar yüksek olursa, o kadar daralmaya gidilir. Dolayısıyla süreç enflasyola başlar daha sonra faiz oranlarına gider, daha sonra diğer piyasalar ve en sonunda da ekonomiye geliriz.
“Varlık fiyatlarında %20’lik bir düşüş olabilir”
Faiz oranlarının çok artması (yüzde 4,5 ila 6 aralığının üst sınırına doğru gitmesi) harcamaları azaltacak ve özel kredilerde önemli bir düşüş yaratacaktır. Bu, özel sektör kredi büyümesini aşağı çekecek ve dolayısıyla özel sektör harcamalarını ve ekonomiyi de beraberinde aşağıya götürecektir. İşte şimdi faiz oranlarını artırmanın ekonomik büyüme ve piyasa fiyatları açısından etkilerine geçebiliriz. Faiz oranlarındaki artışın varlık fiyatları üzerinde iki tür olumsuz etkisi olacaktır:
1) Varlıklardaki düşüş oranları ve;
2) Zayıf ekonomi nedeniyle varlıkların ürettiği gelirlerdeki düşüş.
Bunların ikisine de bakmalıyız. Bana göre faiz oranlarının şimdiki rakamından yüzde 4.5’e gitmesi, varlık fiyatlarında %20’lik bir olumsuz etki yaratacaktır. Getirilerde de %10’luk bir düşme olacaktır.
“Uzun vadede bir ekonomik küçülme gelebilir”
İnsanlar para kaybettikleri zaman daha dikkatli olmaya başlarlar. Kredi veren kurumlar da aynı şekilde daha dikkatli olurlar. Benim tahminim bu anlamda önemli bir ekonomik bir küçülme yaşanması gerekiyor. Ancak bu uzun vadede olacaktır. Çünkü şu an nakit seviyeleri ve zenginlik seviyeleri biraz daha yüksek… Harcamalar bir süre daha devam edecektir. Örnek olarak, emlak gibi faiz ve borç ile çalışan, onlara bağımlı olan bir sektörde zayıflama görülmeye başlandı ancak tüketim harcamaları ve istihdam daha güçlü şekilde ilerliyor.
Daha Fazlasını Okuyun
