Ethereum kurucu ortağı Vitalik Buterin, yakın tarihte yayınladığı bir blog yazısında ENS (Ethereum Name Services) domain hizmetinin uzun vadeli sahiplik mekanizmasını sürdürülebilir olmadığına iddia etti ve çözüm önerileri sundu.
Vitalik Buterin yayımladığı yazısında alan adı hizmeti sunan ENS’yi kaleme aldı. Buterin, şu anda 5 kelimelik bir alan adını sahibi olmanın sadece 5 ABD dolarına mal olmasını son derece uygun olduğunu ve bu alan adlarının NFT pazar yeri OpenSea gibi piyasalarda 0,1 ile 500 ETH arasında alıcı bulmasını kullanıcılara beklenen ekonomik faydayı sunmadığını söyledi:
“Günümüzde beş harfli kelimelerin neredeye tümü alınmış ve bu alan adlarını sahiplenenler tarafından daha yüksek fiyata başkalarına satılmak üzere bekletiliyor.”
Bu alan adlarını 2017’de ve satın almak oldukça basit ve ucuzdu. Mevcut durumda sürdürülebilir görülmeyen bu model, özellikle spekülatörlere para kazandırırken, ENS DAO’nun ise kazanabileceğinden çok daha az gelir elde etmesine yol açıyor ve ekosistemi iyileştirme imkanlarını kısıtlamakla kalmayıp zarar veriyor. Vitalik bu satış sisteminin ciddi sonuçları olacağını savundu:
“2017’de yatırımcılar için tüm alan adlarını ucuza satın almak harikaydı. 2022’de ise sorun yok. Ancak sonuçlar 2050’de sistemi ciddi şekilde engelleyecek”
Buterin, alan adları için talebe dayalı ücretlendirme mekanizması oluşturulmasını savunarak bu sorun için kendi kişisel çözümünü paylaştı:
“Herkes bir alan adına teklif verebilecek ve teklif yeterince uzun açık kalırsa, alan adının değeri bu seviyeye yükselecek. Uygulanan yıllık ücret de bu değer ile orantılı olacak. Teklif verilmemesi halinde ücret belirli bir oranda sürekli azalacak.”
Bir diğer anlamda; alan adları için her yıl alınan bakım ücretinin, kullanılan harf sayısına değil piyasa talebine bağlı olarak uygulanmasını önerdi.
Bu öneri yüksek değerli alan adlarına özel fiyatlandırmayı içerdiğinden alan adlarının gerçek sahiplerinin; gerçek kişi veya şirketlerin kendisinin sahip olmasına izin vererek ENS DAO’nun gelirini arttırıp, gelecek riskleri azaltıyor.
Vitalik’in mülkiyet hakları ve verimli bir piyasa ile ilgili sorunları vurguladığı yazısının devamında daha yüksek bir fiyatlandırmanın geleneksel alan adı hizmeti veren .com sahiplerinin; .io, .network gibi uzantıların ortaya çıkmasıyla bozulduğunu öne sürerek ENS için mimarisi gereği “.eth” den fazlasına izin veremeyeceğini de vurguladı.
Ethereum Name Service (ENS) nedir?
Kripto paraların benimsenmesinde önemli bir rol oynayan ENS, Ethereum blok zinciri kullanıcılarına kullanım kolaylığı ve Ethereum ağına daha kolay erişebilirlik sağlamayı amaçlar.
ENS tıpkı karmaşık sayılardan oluşan IP’leri anlamlı birer isme döndüren DNS gibidir. Zor okunabilen adresleri, kolay ve okunup anlaşılabilecek şekilde çevirir. Bir şema içerisinde gösterecek olursak:
DNS ve ENS benzer bir hizmet sunuyor olsa da temel fark mimari yapıdadır. ENS’de, merkezi bir yönetim sistemi yoktur ve Ethereum tabanlı akıllı sözleşmeler kullanır.
ENS alan adı alarak, örneğin xxx.eth gibi bir ad satın aldıktan sonra bu etki alanını “0x3csklb1k35basf8ictfedm….” benzeri bir Ethereum cüzdan adresinize bağlayabilir ve ardından her ödeme almak istediğinizde karmaşık cüzdan adresiniz yerine ENS alan adınızı da paylaşabilirsiniz.