Popüler Web3 ekosistemi Manta Network’ün kurucusu Victor Ji, piyasa yapıcı (market maker) şirketleri “projelere yapışıp kan emen keneler” olarak nitelendirdi.
“Her gün sayısız teklif geliyor, ‘Hadi oradan!’ diyorum”
Ji, kendisine gönderilen e-postaları da paylaşarak bu şirketlerden her gün sayısız teklif geldiğini ancak çoğunun projenin potansiyeline bakmadan sadece kısa vadeli kazanç peşinde olduğunu ifade etti. Manta Network kurucusu, konuya ilişkin paylaşımında şöyle yazdı:
“Biz neredeyse her gün, kendilerini ‘aktif piyasa yapıcı veya OTC olarak tanıtan kişi ve kurumlardan ‘coin alma’ ya da ‘şirket satın alma’ teklifi geliyor. Benim onlara karşı tavrım hep aynı: ‘Hadi oradan!’ Piyasa yapıcılar, ister ‘aktif’ ister ‘pasif’ olsun, hepsi projelerin temelini hiç umursamayan kan emici kenelerdir. Ama gelin görün ki ne zaman bir konferans, buluşma veya etkinlik olsa, bu insanlar ortalarda fır döner.”
“Temel analiz bile bilmezler”
Ji, devamında ise piyasa yapıcıların temel analizin ne olduğunu bile bilmediklerini, en iyi yöntemin projenin gerçek topluluk üyelerinin yaptığı işlemlerle yürümesi olduğunu belirtti:
“Eğer bir sektörde sermayenin büyük bölümü projenin temel dinamiklerine bakmıyorsa, o sektörün çökmeye yaklaşması da o kadar hızlı olur. Piyasa yapıcılar ise temel analiz nedir bilmeyen kesimin en bariz örneği. Benim savunduğum likidite, gerçek topluluk üyelerinin yaptığı işlemlerden gelir. İyimser misin (long), kötümser misin (short)? Hepsi doğal piyasa koşulları içinde şekillenmeli. Piyasa yapıcı sen de katılmak istiyorsan, piyasadan alıp pozisyonunu oluşturursun.”
Three Arrows Capital ile yaşadığı olayı anlattı: “Token’ları alıp sattılar”
Manta kurucusu, birkaç yıl öncesine kadar kripto para piyasasının en büyük piyasa yapıcı şirketlerinden biri olan Three Arrows Capital (3AC) ile yaşadıkları bir durumu da anlattı. Ji, Polkadot döneminin ilk projelerinden Calamari’de 3AC ile anlaşma sağladıklarını fakat bu şirketin piyasa yapma bahanesiyle token’ların yüzde 3’ünden fazlasını talep ettiklerini, sonrasında ise hepsini satıp çıktıklarını söyledi.
“Oysa bize ‘biz meşru bir ekibiz, asla satmayız’ demişlerdi. Piyasa yapıcılığı için gerçekten bir pay vermek gerekiyorsa yüzde 0.2 bile yeterli. Fiyatta aşağı yukarı yüzde 2 oranında bir derinlik sağlamak için 200 bin dolarlık bir hacim bile oldukça büyük bir rakam. Yüzde 0.2’lik token miktarı da bunu kesinlikle karşılar. Eğer bir piyasa yapıcı ‘Ben daha fazla token isterim’ diyorsa muhtemelen amacı sadece piyasayı dump’lamaktır.”
Piyasa yapıcı şirketler, piyasada likiditeyi artırarak alış-satış fiyatları arasındaki farkı (spread) dengede tutmaya yardımcı olan önemli kurumsal aktörler olarak tanımlanıyor. Ancak son dönemde, özellikle kripto para piyasasında, bazı piyasa yapıcıların fiyat manipülasyonuyla gündeme geldiği, fiyatları yapay biçimde yükseltip düşürdükleri görülüyor. ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), bu tür faaliyetleri tespit etmesi üzerine cezai yaptırımlar uygulamaya başladı. Kurum, geçtiğimiz yıl, kripto para piyasasında piyasa yapıcılığı faaliyeti gösteren CLS Global ve ZM Quant gibi şirketler hakkında manipülasyon suçlamalarıyla dava açmıştı.