Bitcoin, finansal piyasalarda yaklaşık on yıldan az bir süredir dolaşıyor ancak alternatif bir varlık sınıfı olarak henüz yeni yeni ön plana çıkıyor. Peki herhangi bir büyük ülkenin hükümeti Bitcoin’i yasaklamak için adım atamaz mı?
Flashback – ‘Külçe altın stoklamak bir suçtur’
Hiçbir hükümetin Bitcoin’i yasaklamak gibi aşırı bir adım atmayacağını düşünenlere tarihi bir ders gerekiyor. Amerika’da külçe altın stoklamanın suç olduğu bir dönem vardı ve külçe altın sahibi olanlar on yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılabiliyordu.
1933 yılında Amerika Başkanı Franklin D Roosevelt, Amerikalıların tüm altın stoklarını Federal Reserve Bank’a teslim etmesini gerektiren bir emir yayınladı. Altın sahibi olma yasağı, Başkan Ford’un altın sahibi olmayı yasallaştırmasından önce dört yıldan fazla bir süre yürürlükte kaldı. Bu, Amerika’nın kısa bir süre önce altın standardnı terk ederek bastığı para miktarını yedeklemek için büyük miktarda altının bulunmasına gerek kalmaması nedeniyle yapıldı.
Büyük Çin güvenlik duvarı
Olası Bitcoin yasağına karşı tekrar edilen bir argüman, küreselleşmiş internet ekonomisi çağında hükümetlerin Bitcoin gibi merkezi olmayan bir para birimine karşı harekete geçme yetkisi ve gücünden yoksun olmasıdır. Ancak bu durumun pek de böyle olmadığını Çin örneğiyle hatırlatmak zorundayız.
Çin hükümetinin çıkardığı yasalarla birlikte internet servis sağlayıcıları, popüler yabancı web sitelerini engelledi ve Çin vatandaşlarını adeta duvarlı bir bahçe ile sınırlamaya çalıştı. Hükümet, siyasi muhalefeti bastırmak için trafik izleme araçları kullanıyor. Yani, uzun lafın kısası Bitcoin’i yasaklamak Çin hükümeti için çok büyük bir adım değil.
Hindistan ve tedavülden kaldırma
Hükümet tarafından basılmış ve ülkenin merkez bankası tarafından onaylanmış paraların yasaklanması gereken en son şey olacağını düşünüyorsanız, tekrar düşünün. Geçtiğimiz yıl iktidar tarafından çıkarılan bir yasayla Hindistan’da kara para aklamayla mücadele kapsamında 500 ve bin Rupi’lik banknotlar tedavülden kaldırıldı.
Ülkedeki milyonlarca kişi ellerindeki tedavülden kalkan banknotları değiştirmek için uzun kuyruklar oluşturdu. Bazı bölgelerde ise arbede çıktı. Hükümetin kara para aklamayla mücadele olarak öne sürdüğü bu karar sonrasında belirlenen amaca ulaşılamadı ve bu durum sadece Bitcoin talebinde artışa neden oldu.
Uygulanabilirlik sorunları
Bir hükümet Bitcoin’in yasa dışı olduğuna karar verirse, böyle bir yasağı tam olarak nasıl uygulayacağıyla ilgili problemler ortaya çıkacak. Özel anahtarlarınızı devretmediğiniz sürece bir hükümetin sizin Bitcoin’inizi ele geçirmesi olanaksızdır. Fakat bununla birlikte, vatandaşların ve kurumların çoğu genellikle yasanın yanında yer almak ister. Böylelikle hükümet yasaklamaya karar verirse muhtemel olarak Bitcoin talebi azalacak. Ülkedeki tüm borsalar kepenk kapatmış olacak ve Bitcoin alıp satmak zor ve riskli bir hale gelecek. Bu durum da o ülkede Bitcoin’i adeta boğacaktır ve hükümet, Bitcoin’i yasaklayamaz ama yasaklamaktan pek de farkı olmayacak bir şekilde hedeflerine ulaşmış olacaktır.
Sizce herhangi bir hükümet Bitcoin’i yasaklamaya karar verirse hedeflerine ulaşabilir mi? Değerlendirmelerinizi aşağıda bulunan yorum bölümünden paylaşın.
Daha Fazlasını Okuyun
Sevim
Bitcoin veya x coinler e denetim gelme ihtimalinin yuksek olduğunu düşünüyorum. Bankalara girmeyen bir para olduğu için bankalar hükümetlere baskı yapabilir hem de kısa vadede. Bir de bence üçüncü bir aracı/garantör kurumun arada olup paranizin güvenliğini sağlaması bence daha iyidir. SPK nin bitcoinle ilgili bir raporu var. Orada sistemin garantör bir aracı kurum olmadan çalışmasının daha güvenilir olmasından bahsediyor. Birbirine güvenmeyen madenciler sistemi güvenilir hale getiriyor diyor raporda. Ben buna eski bir bankacı olarak katılmıyorum. Çünkü bir bankadan para çalınma durumu olsa bile herhangi bir dolandırıcılık durumunda paranızin güven altinda olduğunu bilirsiniz. Sistem kendini bu anlamda ispatlamıştır ve yasalarla müşterilerin hakları korunmaktadır. Ama coin meselesinde birbirlerine güvenmeyen madencilerin sistemi güvenilir hale getirdikleri açıklamasına güvenmek zorundayız. Yasal düzenleme bizim ülkemizde sanırım yok. Bunu da yine sanıyorum ki SPK ve BDDK yapar. Su an için bir rapor gördüm sadece. Bence coinler bankaya girmeli hatta ornegin likit fonlar coinlere yatırım yapabilmesi, değişik bir enstrüman sonuçta. Okumalarim sonucunda hem para bir yönüyle de bir urun olduğu sonucuna ulaştım. Yeni nesil bir para ve güzelce düşünülmüş, bence yasaklanmaktan ziyade bu şekilde teşvik edilmeli ve kesinlikle denetime tâbi olmalı. Beni kimse denetleyemez ben para devrimcisiyim demek gerçekçi bir yaklaşım değil. Çünkü sistemde bir arıza çıktığında kimden hesap sorabilecegimizi bilebilmeliyiz. Bilgi kaynağımız:internet. Şurası güvenilir, burası iyidir deniyor ama bu paranın hergangibir kâğıt basımı olamadığı veya emtia karşılığı ayrılmadığı için elimizde guvenebilecegimiz, hak iddia edebileceğimiz bir sertifika ya ihtiyacımız var. Bence paradan ziyade yeni nesil bir menkul kıymet olarak değerlendirmek gerekir. Bu özelliği de ornegin bitcoin in 21 milyon adet basilabilecek olmasından kaynaklı diye düşünüyorum. Hisse senetleri de eskiden para gibi kâğıt olarak basılırdı. Bunu devletler basmadigi için de standart para gibi para politikası aracı olarak kullanılamaz ve politikada kullanilamiyorsa para değil menkul kıymet olarak değerlendirmek daha doğrudur diye düşündüm bu akşam. Hisse senedi veya tahvil de menkul kiymettir. Paraya donusturulebilir, para birimi değildir tabii ki ama farklı özellikleri vardır ve anlık para değerleri oluşmaktadır. Ama coinler adi para olsa da sonuçta bir üretim nesnesidir. Hisse senedi ve tahvil gibi olmasalar da tam para diyemeyiz , kâğıt olmadığından değil. Ayni zamanda bir nesne olduğundan. Neyse tam tanımı zaten yapılamamış, bizim haddimize de düşmez. Takasbank ta bir karşılığı olmalı bence, kayıt olmalı,güvenlik olmalı. Güvenliği de sağlayan devlettir. Dijital devrim derken dijital anarşiye de kayabilir olay,buna dikkat etmek lazim. Ben devletlerin denetim getirmesinden yanayım. Ornegin coin üretenlerin belli belgeleri olmalı. Bu da piyasaya bir disiplin getirir kanaatindeyim. Yasak olur mu peki ? Bence önce yasak olabilir ama sonrasında gerekli düzenlemeler yapılıp ilgili otorite yasayı çıkartır ve isler rayına oturmaya baslar. Bu durum fiyatların fahiş olmasının da önüne geçer. Spekülasyona çok açık bir ortam. Teskilatlandirilirsa herşey çok daha sağlıklı ilerler. Hep devletlere laf söyleniyor coinleri yasaklamaya çalışıyorlar, biz devrimciyiz filan diye. Ama devletin en baştaki sorumluluğu vatandaşının güvenliğini sağlamaktır. Parasal güvenlik de bunun içinde. Ve biz her gecen gün özgürlük basamağından güvenlik basamağına geri dönüyoruz.
Açıkçası sekiz buçuk yıl bankacılık yapmış, sermaye piyasaları alanında master yapmış, ileri düzey ve türev araçlar SPK lisansı olan birisiyim. Denetimsiz bu piyasanın kesinlikle adam olmayacağını düşünüyorum. Su anda cici paralar kazananlar olduğundan bu fikir sevimli gelmeyebilir. Ama önemli olan sürdürülebilirliktir ve güzel olan bir şeyi neden bozalim. Bu mantıkla gidilirse devletler tehdit olarak algılayıp yasaklayabilir , vergilendirmek istemesi de çok doğaldır, kara parayı engellemek istemesi de çok doğaldır.
Sanırım su distopyadan korkuluyor: ya bir polis devlet ile karşı karsiya kalirsam tüm coin hesaplarimi elimden alırsa? İhtimal dahilindedir tabii ki, tüm devletler yapmayacak olsa dahi boyle bir gelecek ihtimali de vardır ve belki kuvvetlidir de. Özgür bir para birimimiz olmalı kotu günler için . Kesinlikle doğru ama ben denetim ve güvenlik sağlama diyorum. Kontrol etme hakkini içermez bu durum.
Maalesef bana inandırıcı gelmedi sistemin kendi kendinin güvenliğini sağlıyor olması.
Söz uçar yazı kalır.
Selamlar.