Kripto şüphecilerin, herhangi bir zaman aralığında bir Bitcoin grafiğine bakarak çok fazla analiz yapmadan onu “21. yüzyılın lale balonu” olarak etiketlemesi yaygın bir durum.
Bununla birlikte ekonomistler balonların karmaşık bir şey olduğunu ve kendilerine özgü yaşam döngülerine sahip olduklarını belirtiyorlar.
2008 yılında yaşanan mali krizde finansal kırılganlık teorileri öne çıkan rahmetli ABD’li ekonomist Hyman Minsky’ye göre bir varlık balonu beş aşamadan oluşuyor: Yer Değiştirme (Displacement), Patlama (Boom), Çılgınlık (Euphoria), Kâr Alma (Profit-Taking) ve Panik (Panic).
MarkeWatch’ta yer alan habere göre, bu çerçeveyi kullanan San Francisco Fed danışmanı Joost van der Burgt, “Eğer Bitcoin gerçekten de bir balonsa muhtemelen kâr alma aşamasının başlangıcındayız ve panik aşaması köşede bizi bekliyor.” diyor.
Balonun yer değiştirme aşaması, Bitcoin’i oluşturan Satoshi Nakamoto’nun Bitcoin teknik belgesini yayınladığı andan sonra gerçekleşti. İlk yıllarda Bitcoin, Bitcoin evanjelistleri olarak bilinen taraftarları tarafından yönetildi ve asgari ticaret hacminde ve fiyatında şöhret eksikliği vardı; Bitcoin, 2013 yılına kadar 100 doların üzerini görmedi.
Burgt, “Sonraki ‘patlama’ aşaması, ilk etapta yavaş yavaş yükselen fiyatlarla karakterize oldu ama daha fazla katılımcı piyasaya girdikçe daha fazla katılımcının kaçırma korkusuyla hız kazandı.” şeklinde yazıyor.
Sıklıkla FOMO kısatlmasıyla anılan bu korku sırasında, şirketlerin sektördeki patlayan ilgiden medet umarak isimlerine Blockchain‘le ilgili terimler eklediği de görüldü. Bunun yanı sıra ünlüler de kendi kripto paralarını çıkarmnaya devam ederek bu gruplara atladılar.
Burgt, Bitcoin ‘balonu’nun şu anda 2008 mali krizine yol açan dönemle doğrudan paralel bir şekilde çılgınlık aşamasına girdiğini öne sürüyor.
Burgt, “Çılgınlık aşaması, aynı zamanda insanların yatırımlarını finanse etmek için geniş çaplı borç almaya başladığı zamanı da işaret ediyor. Son zamanlarda yapılan bir araştırmaya göre aktif Bitcoin yatırımcılarının yüzde 18’i yatırımlarını kredi kartlarıyla finanse etti ve bu grubun yüzde 22’si henüz borçlarını ödemedi.” diyor.
Dünyanın en büyük kripto parasının fiyatı, Aralık 2017’deki zirveden bu yana değerinin yarısından fazlasını kaybetti ve Burgt piyasanın, akıllı paranın çıkışlara yöneldiği ve balonun patlama aşamasının sadece bir adım uzaklıkta olduğu kâr alma aşamasına girdiğine inanıyor.
Burgt, “Panik aşaması, gerçeklik devreye girdiğinde ve Bitcoin’in fiyatı önemli ölçüde düştüğünde başlar.” ifadelerini kullanıyor.
‘Belki de daha önce gördüğümüz her şeyden farklıdır’
Bununla birlikte çoğu Bitcoin tartışmaları gibi bu argüman da bir uyarı ile geliyor.
Burgt, son olarak, “Belki de Bitcoin daha önce gördüğümüz her şeyden farklıdır ve belki on yıllar sonra piyasa değeri, yeni bir küresel para biriminin statüsünü yakaladığı için göklere ulaşır.” diyor.
Kripto paranın dünyanın daha önce gördüğü herhangi bir yatırım aracından çok farklı olduğunu kabul etmek gerekir. Bitcoin ve diğer değerli kripto para birimleri için birçok kullanım örneğinin var olduğu bir gerçek. Bu her altcoin’in başarılı olacağı anlamına gelmiyor fakat Burgt’un resmettiği kadar kasvetli bir görüntü yok.
Sizce Bitcoin, bazı ekonomistlerin iddia ettiği gibi bir balon olabilir mi? Görüşlerinizi aşağıda bulunan yorum bölümünden paylaşın.
→ ANA AĞ AÇILIŞI İÇİN SON SAATLER: EOS DEĞERİNE DEĞER KATIYOR
Daha Fazlasını Okuyun
Uğur
Bitcoin yeni bir devrin başlangıcıdır. Dijital çağın ortaya çıkardığı yeni bir değerdir. Ekonomi dünyasında internetin torrentidir. Teknolojinin önüne geçilemez. Herkes zamanla kabul edecek be değerine değer katacak.