DXY nedir?
Kısaca DXY olarak da bilinen ABD doları endeksinde son aylarda görülen çıkış dikkatlerden kaçmıyor. Bilindiği üzere doların küresel çaptaki 6 büyük para birimi karşısındaki değerini gösteren endeks, bu paralardan oluşan sepetin değerine göre, artar ya da düşer. Dolar değerlendikçe endeks de yükselir. Değer kaybında ise tam tersi durum gerçekleşir.
[toc]
DXY’nin kıyaslandığı sepette hangi paralar var?
Endeks 6 büyük para biriminin ağırlıklı ortalamasını alıyor. Paralar, ihraç eden her ülkenin ekonomik koşulları değişik olduğundan, sepetteki her para biriminin ağırlığı ya da kapsadığı yer değişiktir.
Sepetin içindeki paralar ve ağırlıkları şu şekildedir:
- Euro (EUR): % 57.6
- Japon yeni (JPY): %13.6
- İngiliz sterlini (GBP): %11.9
- Kanada doları (CAD): %9.1
- İsveç kronu (SEK): %4.2
- İsviçre frangı (CHF): %3.6
DXY neden artıyor?
5 Temmuz günü itibariyle ise, DXY yani dolar endeksi son 20 yılın rekorunu kırdı (Aralık 2002) ve 106 seviyesinin de üzerine çıktı. Aynı şekilde euro/dolar paritesinde de yine 20 yılın zirvesi görüldü ve euronun dolar karşısındaki değeri 1.03’ün de altına indi. Son dönemde DXY’nin artışında Fed’in ABD dolarına uyguladığı faiz oranlarını artırmasının büyük etkisi olduğunu görüyoruz.
Uzmanlar, özellikle bugünkü artışın arkasında ise, euronun değer kaybetmesinin etkili olduğunu belirtiyor. Fransa’da PMI endeksinin aşağı yönlü gelmesinin, zaten Fed karşısında yavaş davranmasıyla eleştirilen AB Merkez Bankası’nın faiz artırımında daha da yumuşak bir politika uygulayacağı beklentisi yarattığı, bunun da ABD dolarının daha çok değerlenmesine yol açtığı ifade ediliyor.
Bilindiği gibi PMI endeksleri, büyük şirketlerin satın alma yöneticilerinin eğilimini göstermesi itibariyle, genelde büyüme öngörülerini işaret ediyor.
Öte yandan DXY’deki bu ilerleyiş TL’nin de değer kaybetmesine yol açtı ve dolar 17 TL’nin de üzerine çıktı.
Kripto paralar üzerindeki etkisi ne? Bitcoin neden düşüyor?
Hatırlanacağı üzere Bitcoin, Kasım ayında tüm zamanların zirvesine çıkmış ve 69 bin dolarlık fiyatı görmüştü. Bu dönemde, ABD hisse senetleri piyasaları da rekor üzerine rekor kırıyordu. Ancak ne zamanki ABD Merkez Bankası (Fed), Aralık ayı başında faiz artırımına ve parasal sıkılaşmaya yönelik ilk işareti gösterdi, o dönemin ardından hem Bitcoin hem de hisse senetlerinde uzun vadeli düşüşler başladı.
Bunun sebebi ise Fed’in enflasyonu azaltmak adına faiz artırımına gitmek istemesiydi. Ve Mayıs itibariyle de bu faiz artışları başladı. Dolara verilen faizler arttıkça, yatırımcılar ellerindeki hisse senetleri ve kripto paraları satarak değer kazanan ABD dolarına geçmeye başladılar.
Fed’in AB Merkez Bankası’na (ECB) oranla çok daha hızlı ve agresif davranması doların euro karşısındaki gücünü de iyice artırdı.
Dola güçlendi ancak enflasyon rakamları Fed’in istediği gibi gelmedi. Ve bu nedenle Fed başkanı Powell daha da sert hamle yapacaklarının sinyallerini verdi.
Özellikle kripto paraların hala riskli varlıklar olarak görülmesi, DXY’nin yükseldiği dönemde yatırımcıların daha garanti bir değer olarak görülen ABD dolarına geçmesine sebep oluyor.
Altın bile düşüyor
ABD doları şu an o kadar güçlü hale gelmiş durumda ki, kriz ve enflasyon dönemlerinin en çok tercih edilen yatırımı altın dâhi, son aylarda ciddi bir yükseliş kaydedemiyor. Rusya-Ukrayna savaşının başladığı gün 2000 doların üzerine çıkan ons altın, savaşın devam etmesine ve dünyadaki enflasyon, tedarik zinciri ve diğer krizlerin aynı şekilde sürmesine rağmen bugün 1800 doların da altına indi.
Bitcoin yatırımcılarının fiyatlarını yakından takip ettikleri Tesla, MicroStrategy, Twitter, Amazon, Apple ve Coinbase gibi şirketlerin hisseleri de aylardır çok ciddi düşüş trendi içinde yer alıyorlar.
Daha Fazlasını Okuyun
