Kripto para dünyasının Bitcoin’den sonra en büyük ikinci yıldızı, hiç şüphesiz Ethereum’un native kripto para birimi Ether’dir (ETH). ETH Coin Ethereum ağının çok yönlü platformunda çığır açan bir rol oynamaktadır, akıllı kontratlar ve merkeziyetsiz uygulamalar aracılığıyla geniş bir uygulama yelpazesine kapı aralıyor diyebiliriz. Peki Ethereum ve ETH Coin tam olarak nedir?
Ethereum nedir?
Ethereum; açık kaynak kodlu, akıllı sözleşmelere sahip, herhangi bir kişi, şirket ya da kurum tarafından kontrol ve müdahale edilemeyen merkeziyetsiz bir blok zincir ağıdır.
Kripto para dünyasında ETH ile gösterilen Ethereum kısaltmasıdır. Fakat, Ethereum bu tanımdan ve ETH’den daha fazlasıdır. Gelin şimdi birlikte Ethereum nedir, nasıl alınır, nasıl çalışır, inceleyelim!
Kendi sitesinde bulunan tanımına göre; Ethereum’u kullananların kendi verilerine sahip olduğu bir sistemdir. Yani sizin verinize sizden başkası sahip değildir.
Ethereum, onu kullanan herkesin ağdaki finansal sisteme erişebildiği bir yapıdır.
Bununla birlikte, kişi ya da kurumlar arasındaki değer aktarımının yapıldığı; açık kaynak kodlu olması sebebiyle de kurum ya da kişiler tarafından müdahale edilemeyen merkeziyetsiz bir internettir.
Evet, kafanız biraz karışmış olabilir. Çünkü ne anlatması kolay, ne de anlaşılması. Ama yazımızın diğer kısımlarında “Ethereum nedir?” sorusunun cevabını daha güzel bir şekilde alabileceksiniz.
2015 yılında Rus-Kanadalı bir yazılımcı olan Vitalik Buterin tarafından kurulan Ethereum’un ortaya çıkış amacı bir hayli iddialı.
Sistem ile amaçlanan, kullanıcıların kişisel verilerinin üçüncü taraflar tarafından kullanılmasına, çalınmasına ya da depolanmasına olanak tanınmamasıdır.
Ethereum sisteminin diğer bir amacı ise kullanıcıların gelişmiş blok zincir altyapısını kullanarak yeni sistemleri meydana getirmektir. Bu sistemlere DeFi (Merkeziyetsiz Finans) ve NFT (Eşsiz Jetonlar) verilebilir.
ETH Coin nedir?
Ethereum’un native kripto para birimi olan Ether (ETH), dünyanın en büyük ikinci kripto para birimidir. Ve Ethereum ağında çok çeşitli işlevlere sahiptir. Ethereum, az önce de bahsettiğimiz gibi Vitalik Buterin ve diğer geliştiriciler tarafından 2015 yılında hayata geçirilmiş bir blok zinciri platformudur ve akıllı kontratlar gibi Bitcoin’de olmayan özellikleriyle şu anki konumuna gelmiştir.
Peki akıllı kontratlar nedir? Akıllı kontratlar, önceden tanımlanmış koşulların yerine getirilmesiyle otomatik olarak uygulanan ve kontrol edilen dijital anlaşmalardır. Ethereum’un sahip olduğu bu özellik, Ethereum’u sadece bir kripto para biriminden çok daha fazlası haline getirir ve finans, oyun, sanat ve daha birçok alanda uygulamaların geliştirilmesine olanak tanır.
Bunlarla birlikte ETH, Ethereum platformunda bir yakıt olarak işlev görür. Akıllı kontratların yürütülmesi, işlemlerin gerçekleştirilmesi ve uygulamaların çalıştırılması için gerekli olan işlem ücretleri ve hesaplama kaynakları ETH ile ödenir.
Yani bu özelliklerin sonucunda Ethereum’un akıllı kontrat yetenekleri ve merkezi olmayan uygulamalar (DApps) oluşturma kapasitesi, onu sadece bir dijital para birimi olmanın ötesine taşıyor diyebiliriz. Ethereum ekosistemi, merkezi olmayan finans (DeFi) projelerinden, tokenize edilmiş varlıklara, oylama sistemlerine ve dijital kimlik çözümlerine kadar geniş bir yelpazede inovasyon ve uygulamaları destekler.
Ethereum kurucusu kim ve Ethereum ne zaman çıktı?
2013’ün sonlarına doğru Vitalik Buterin sahip olduğu Ethereum fikrini arkadaşlarıyla paylaştı. Elbette bu fikir sadece Buterin’in arkadaşlarına ulaşmakla kalmadı birçok kişinin aklında yer edinmeye de başladı.
Ulaştığımız bilgilere göre 30’a yakın kişi Vitalik Buterin ile görüşerek fikir hakkındaki görüşlerini genç yazılımcıya iletti.
Ancak burada çok önemli bir durum var. Vitalik Buterin, Ethereum fikrini geliştirirken daha 19 yaşındaydı. Yani bugün milyarlarca dolarlık işlem yapılan Ethereum ağı 19 yaşında bir genç tarafından geliştirildi.
Ayrıca kurucu Vitalik Buterin’in, kripto parayı yakından takip edenlerin iyi bildiği, Bitcoin Magazine isimli platformun da kurucusu olduğu görüyoruz.
2011 yılında, daha kripto para dünyası emeklerken Bitcoin ile karşılaşan Buterin, bu merakı sebebiyle üniversiteyi bırakıp, Bitcoin topluluklarının buluşmalarını katılmış ve kripto para sektörünün ana karakterlerinden birisi haline gelmiştir.
30 Temmuz 2015’de yayınlanan Ethereum birçok tartışmaya sebep oldu. Hatta bazı kripto para analistleri ilerleyen dönemlerde Bitcoin’i geçebileceğini dahi söyledi.
Ethereum’u hangi ülke çıkardı?
Ethereum, yazımızın başında da bahsettiğimiz gibi, Rus bir yazılımcı Vitalik Buterin tarafından geliştirildi ve piyasaya sürüldü. Kurucusunun Rus olmasına rağmen Ethereum herhangi bir ülkeye bağlı değildir.
Ancak Buterin’in Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya gelerek blok zincir teknolojisi hakkında görüşmesi de Ethereum haberleri arasında yer almıştır.
Ethereum ne amaçla kullanılmaktadır?
Ethereum’un ortaya çıkış amacından yazımızın başında da bahsetmiştik. İnternetin yeni çağının temellerini atmak isteyen oluşum, insanların birçok yeni teknolojiyle tanışmasına olanak sağladı.
Ethereum’u araştırırken çok farklı bilgilerle karşılacağınızı da unutmamalısınız. Mesela Ethereum sadece kendi para birimi olan Ether için ortaya çıkmış bir sistem değil.
Peki nasıl? Ethereum diğer kripto para birimlerinin geliştirilip hayata geçirilmesi için de kullanılan bir platform. Geçmiş yıllarda Ethereum Vakfı’nın belirli bir çerçeve içerisinde sunduğu ERC20 olarak adlandırılan standart sayesinde, diğer kripto para geliştiricileri kendi kripto para birimlerini oluşturup piyasaya sürebilirler.
ERC20 bir token standartıdır. Daha fazla bilgi için Token nedir? yazımızı okuyabilirsiniz.
Bahsettiğimiz gibi Ethereum sistemi bünyesinde yeni kripto paraların oluşmasına da olanak sağlıyor. Eğer yeni bir kripto parayı piyasaya sürüp, yatırımcılarla buluşturmak istiyorsanız ICO olarak adlandırılan ilk para tekliflerini bu sistem üzerinden toplayabiliyorsunuz.
Tabi Ethereum sistemini kullandığınız için de, yatırımcılarından topladığınız yatırım miktarları Ether ile yapılıyor. Ancak bu noktada ICO’lar ile ilgili sorunlar da çıkmıyor değil. Çünkü ICO’lar birçok insan tarafından güvenilmez olarak görülüyor. Bunun sebebi ise yatırımcılardan paraları toplayıp kaçan dolandırıcılar.
Ethereum nasıl çalışır?
Ethereum ile Bitcoin’in çalışma mekanizmaları birbirine benzese de Ethereum sadece finansal sistemleri desteklemekle kalmıyor. Dış dünyadaki olaylara da çözüm getiriyor.
Ethereum ile Bitcoin’in benzerliklerinden birisi de; iki sistemde de ağda gerçekleşen tüm geçmiş işlemlerin kayıtlarının merkeziyetsiz bir şekilde depolanmasıdır.
Ancak Ethereum’un altyapısını sağlayan blokzincir yapısı Bitcoin’in sahip olduğundan daha gelişmiş bir yapıda. Ethereum bu işlem geçmişlerini tutarken, ağdaki her akıllı kontraktı, kullanıcıların hesap bakiyelerini ve işlem bilgilerini içeriyor.
Ethereum ve Bitcoin arasındaki farklar nelerdir?
Evet şimdi de Ethereum ve Bitcoin arasındaki farklara bakacağız. Bu iki kripto para birimi uzun zamandır kıyaslanıyor. Ancak ikisinin de ortaya çıkış amacı farklıdır. Kısaca, birbirinden bağımsız hedefleri bulunmaktadır.
Bitcoin’e baktığımız zaman blok zincir (blockchain) olarak adlandırılan teknolojiyi temel alarak adlandırılan ilk kripto para olarak karşımıza çıkıyor.
Ethereum ise Bitcoin’i örnek almıştır. Ancak Ethereum’un kripto para ekosistemine sunduğu yeniliklerle, Bitcoin’in insanlara sunduğu teknolojiyi bir hayli geliştirdi.
Bu noktada ise Ethereum’un sahip olduğu sistemin, Bitcoin’e göre daha modern bir yapıya sahip olduğunu söykeyebiliriz.
Bitcoin’de madencilerin blokları işleyerek tam bir blok oluşturması 10 dakika sürerken Ethereum’da bu işlem oldukça kısadır. Ethereum madencilerinin bir blok oluşturken harcadıkları süre 15 saniyedir. Gördüğünüz üzere Bitcoin ile Ethereum arasında dağlar kadar fark var.
Ethereum ile Bitcoin arasındaki diğer bir fark ise arz miktarı. Bitcoin’in ulaşabileceği maksimum miktar 21 milyon iken Ethereum’da bu arz miktarı kesin değildir. Şu an piyasalarda 18 milyon 700 bin Bitcoin bulunuyor.
Dediğimiz gibi Ethereum’da bir sınırlama yok ancak Ethereum madenciliğine getirilen sınırlama ile bir sene içerisinde en fazla 18 milyon Ether üretilebiliyor.
Ethereum ve Bitcoin arasındaki diğer bir fark ise madencilik konusu olarak karşımıza çıkıyor. Ethereum madencilerinin, ETH elde etmek için kullandıkları elektronik cihazlar GPU’lar olarak karşımıza çıkıyor.
Ancak Bitcoin madenciliği yapmak için milyonlarca dolar yatırım yapılan madencilik havuzlarıyla rekabet etmek zorundasınız.
Bitcoin’i incelediğimizde blokların en fazla 1 MB boyutunda olduğu görüyoruz. Fakat, bu miktarın 1 MB ile sınırlandırılması Bitcoin’in Ethereum’a göre yavaş kalmasına sebep oluyor. Anlaşıldığı üzere Ethereum, Bitcoin’den daha hızlı bir yapıya sahip.
Ethereum’un avantajları
Ethereum çalıştığı blok zincir teknolojisinin özellikleri sayesinde üçüncü partileri yani aracıları ortadan kaldırarak merkeziyetsiz platformlar oluşturulmasına imkan tanıyor. Yani, Ethereum üzerindeki merkeziyetsiz uygulamalar, vesayetsiz bir şekilde çalışıyorlar.
Ethereum’un temelini oluşturan blok zincir ağları, sistemde yapılan değişikliklere karşı aynı tepkiyi vermelidir. Birinin ak dediğine diğeri kara derse değişiklikler geçerli olmuyor. Bu ise ağı güvensiz hale getirecek ya da dolandırmaya yönelik olabilecek durumları geçersiz kılıyor.
Ethereum’un ademi merkeziyetçi bir yapısı olması sebebiyle, ağdaki tüm uygulamalar sürekli çevrimiçidir. Bu sebeple de asla kapanamazlar.
Bu ademi merkeziyetçilik ve yüksek güvenilirliği sebebiyle Ethereum, kötü amaçlı yazılımlara karşı ve kişileri dolandırmayı amaçlayan olaylara karşı korunmaktadır.
Ethereum’un dezavantajları
Yazımızda Ethereum’un ne kadar iyi, güvenilir ve hatasız bir şekilde çalıştığını anlatmaya çalıştık. Ancak ne kadar iyi çalışırsa çalışsın Ethereum sistemi de, sistemi yazan yazılımcıların iyi olduğu kadar iyi olabilir.
Sonuçta sistemi yazanlar da insan ve insanların hata yapması her zaman olasılıklar dahilindedir. Yani yazılımda yapılan bir hata kötü amaçlı kullanılabilir.
Diyelim ki böyle bir durum yaşandı ve sistem saldırıya uğradı. Bu hatanın kötüye kullanılmasını engelleyebilecek, doğrudan bir yöntem maalesef bulunmamaktadır.
Bunu düzeltmenin tek yolu ise kodu yeniden yazarak açığı kapatmak olurdu. Ancak, bu yöntem, blok zincir yapısının mantığıyla tamamen aykırıdır. Çünkü blok zincirlerin kesinlikle değiştirilemez olması gerekiyor.
Nasıl Ether alınır?
Kripto para borsaları aracılığıyla Ether satın alıp, kripto para ticareti yapabilirsiniz. Örneğin; Binance üzerinden para yatırıp satın alabilirsiniz. Binance’e kayıt olmak için tıklayın.
Ethereum nedir, nasıl alınır, nasıl çalışır gibi soruları yanıtlamaya çalıştık. Bitcoin ve kripto paralar hakkında son haberler için linke tıklayabilirsiniz: Bitcoin Haberleri
Daha Fazlasını Okuyun
