Ethereum Merge (Birleşme) yaklaşıyor. Birleşmenin başarılı olabilmesi için kalan son iki yükseltme; Bellatrix ve Paris yükseltmesi. Önce Bellatrix ve ardından Paris yükseltmesinin başarıyla tamamlanması son derece önem taşıyor.
Bellatrix bugün Beacon Chain’de yayınlandıktan sonra son hazırlıklar tamamlanmış olacak. Güncellemelerin detaylarına bakmadan önce Merge’ü hatırlayalım.
[toc]
Merge nedir?
Merge, en net şekilde Ethereum ağının; Proof of Work (PoW) mekanizmasından Proof of Stake (PoS) mekanizmasına resmen geçişini ifade ediyor. Ana hedef, ağın gelecekte daha ölçeklenebilir, sürdürülebilir ve güvenliğini maksimum seviyeye çıkarmak.
PoS mekanizmasına geçiş ile Ethereum’da;
- Enerji kullanımında %99’a varan azalma bekleniyor.
- Güvenlik maliyetinde azalma olacak.
- Ölçeklendirme için temel oluşacak.
- Eth2 vizyonunu gerçekleştirmeye yönelik büyük bir adım atılmış olacak.
Ancak süreç oldukça karmaşık ve zor. Ethereum çekirdek geliştiricilerine göre Merge, kripto para sektöründeki en zor ve komplike güncelleme. Aşağıdaki görselde de görüldüğü gibi PoS’a geçiş tek bir aşamadan değil farklı birçok güncellemeden oluşuyor.
Aralık 2020’den bu yana aktif olan Beacon chain, Ethereum PoS ağını taklit eden bir zincir ve burada amaç olası riskleri ve güncellemeleri test etmek. Şimdi gelinen noktada Beacon chain, mevcut ağ ile birleşecek ve ardından Ethereum ekosistemi PoW ağını terk ederek PoS ağından devam edecek.
Merge’ün gerçekleşmesi konusunda oldukça belirleyici bir rol oynayan Bellatrix yükseltmesi ise, Ethereum’un mevcut ağını (PoW) birleşmeye hazır bir duruma getiriyor.
Bellatrix ve Paris yükseltmesi nedir?
Birleştirme iki aşamalı bir süreç. İlk adım, “fikir birliği katmanındaki” ağ yükseltmesi olan Bellatrix. İkinci adım ise “yürütme katmanının” iş kanıtından (PoW), hisse kanıtına (PoS) geçişi olan Paris güncellemesi.
Bellatrix: Bugün gerçekleşecek
Blok zinciri ağlarında hard fork (sert çatal) belli bir blok numarasıyla başlar ve mevcut ağ ikiye ayrılır. Ancak Ethereum’un Proof of stake (PoS) ağını temsil eden Beacon chain’de blok numarası kavramı olmadığından başlangıç için dakika ve saniye belirlenmiştir. İşte tam olarak burada, Beacon zincirindeki birleştirmeyi tetikleyen “Bellatrix yükseltmesi” gerçekleşecek.
Bellatrix’in bugün Türkiye saati ile 14:34:47’de gerçekleşmesi planlanıyor.
Paris: 13-15 Eylül bekleniyor
Ethereum’un yürütme katmanında gerçekleşecek olan Paris yükseltmesi birleşmenin ikinci aşamasıdır ve kesin bir saati yoktur. PoW ağının hash oranına bağlı olduğundan 13–15 Eylül arası gerçekleşmesi öngörülüyor.
Bu aşamada ise Paris Yükseltmesi, “5875000000000000000000000” nihai “terminal toplam zorluk” (TTD) değerine ulaşıldıktan sonra Ethereum ana ağını PoS’a kaydıracaktır. Yükseltme, Ethereum’un PoW madenciliğine olan bağımlılığını ortadan kaldırır. Geçiş tahmini anlık güncellemelerle 797.io/themerge adresinde takip edilebilir.
Son olarak yürütme katmanı TTD’ye ulaştığında, sonraki blok bir Beacon chain doğrulayıcısı tarafından üretilecektir. İşaret zinciri, bu bloğu sonlandırıldığında Birleştirme geçişi tamamlanmış sayılacaktır.
Yükseltme öncesi ve sonrasında dikkat edilmesi gerekenler
- Merge’den sonra Ethereum madenciliği son bulacak. Ancak Madenciler, madenciliğe devam edebilmek için PoW mekanizmasını tutmak gibi olası manipülasyonlara yönelebilir. Güncellemeleri resmî kaynaklardan ve Uzmancoin’den takip etmek en doğrusu olacaktır.
- Merge öncesi ve sonrasında, özellikle Paris yükseltmesinden sonra 2 tür ETH olacak; ETHPOS ve ETHPOW. Kısa vadede yüksek volatilite kaynaklı arbitraj fırsatları bekleniyor olsa da piyasa dalgalanacağından riski minimize etmek faydalı olabilir.
- Madenciler ETHPOW’un devamı için yatırımcılara airdrop dağıtabilir.
- Olası airdrop’tan yararlanmak için Ether’lerinizi yaklaşmakta olan hard fork’u destekleyen harici cüzdanlarda tutabilirsiniz.
- Arbitrum, Optimism, veya başka bir Layer-2 ölçekleme çözümünde tutulan ETH’niz varsa herhangi bir ETH PoW airdrop’u almayacaksınız.
- Merge öncesi ETH kredi alma işlemlerinde önemli bir bir hacim söz konusu bundan dolayı DeFi protokollerinde bir likidite sıkışıklığı olabilir.
- Birçok merkezi borsa Merge sürecinde ETH yatırma ve çekme işlemlerini durdurabilir.