Divergence ile DeFi alanında risklerin yönetimi kolaylaşıyor

Divergence sponsorluğunda

Özet

  • Divergence, kullanıcılara DeFi alanındaki risklere karşı korunmak ve işlem yapmak için basit ama etkili bir yol sunuyor. Likidite sağlayıcılarına diğer protokollerden edindikleri kredi ve likidite madencilik getirilerine ek olarak, volatilite prim getirisi kazanmak için düşük friksiyonlu erişim imkanı sağlıyor.
  • Projenin ilk sürümü, çeşitli dayanak varlık fiyatları, faiz oranları, stake getirileri vb. üzerine programlanmış ikili opsiyonlar için özelleştirilmiş AMM tabanlı bir piyasa. Diğer protokoller tarafından sağlanan DeFi varlıkları da dahil, herhangi bir değiştirilebilir token kullanılarak, işlem fiyatları ve tercih edilen sona erme döngüleriyle, tek adımlı bir basım ve tohumlama süreciyle piyasa oluşturulabiliyor.
  • Herhangi bir zamanda, likidite sağlanması için yalnızca bir varlık gerekli. İkili opsiyon yazmak için fazla teminatlandırmaya gerek yok. İkili opsiyon token’ının sona erme tarihine kadar tutulmasından belirleyici olarak teminat ödemesi sağlanmasıyla, alım satım deneyimi tahmin piyasasına katılmak gibi.
  • Divergence, biriken likiditeyi otomatik olarak devrederek piyasanın süreklilik sorununu çözüyor, bu da akıllı sözleşme ortamında likidite sağlayıcıların sona erme sorunlarını yönetme maliyetlerini azaltıyor. Bu, kullanıcılara zincir üstü (on-chain) tokenize volatiliteye uzun ve kısa maruz kalma fırsatları sağlayan volatilite endeksleri ve endeks türevleri gibi bir sonraki aşamada planladığımız ürünlerimiz için temel oluşturan ve devamlı piyasa fiyatı keşfini mümkün kılan anahtar bir özellik.
  • Zincir üstü opsiyon piyasalarının uyarlanabilirlik, süreklilik ve sermaye etkililiğini geliştirmek için tasarlanan Divergence, diğer DeFi protokollerinin mevcut değer önerileri üzerine finansal risk yönetimi ve getiri iyileştirmesi sağlayan bir katman sağlayarak hem bu DeFi protokollerini güçlendirebilecek hem de DeFi adaptasyonunu teşvik edebilecek bir konumda.

Ne tür kullanım alanları hedefleniyor?

Likidite madenciliği yapan ortalama bir yatırımcı düşünelim: Ali, Compound üzerinden ETH teminatı ile USDC ödünç alıyor, bunu kullanarak da Sushiswap üzerinden USDC-WETH havuzuna likidite sağlayarak SUSHI kazanıyor. Bir miktar kazandıktan sonra bu SUSHI’yi stake ederek daha çok ödül kazanıyor.

Bu noktada likidite madencimiz Ali, şimdiden DeFi’nin birçok alanına giriş yapmış durumda ve bununla birlikte her likidite madencisi gibi birçok risk ile karşı karşıya; bunlardan sadece bazıları:

  1. Kredi protokollerinin düzensiz borç oranları. Çoğu kredi protokolü çeşitli faiz oranları sunuyor, bu oranlar da ilgili varlık havuzlarının arz ve talebine göre otomatik olarak ayarlanıyor.
  2. Değişken staking ödülleri. Staking token sahipleri için ek bir gelir kaynağı sunuyor, her ne kadar “pasif” gelir olarak görülse de, sabit bir gelir değil. Aksine, staking getirileri oldukça volatildir ve birçok öngörülemez etkene tabidir.
  3. Öngörülemez varlık fiyat hareketleri. Genellikle, DEX üzerinden likidite sağlayıcılık yapan kullanıcılar, özellikle likidite olarak sağlanan varlıklardan birinde geniş çaplı piyasa dengesizlikleri oluştuğunda, dayanak varlık fiyat volatilitesinden kaynaklı kalıcı olmayan kayıplar yaşarlar.

Günümüzdeki zincir üstü işlem uygulamalarında yaşanan ani artışa karşın, dayanak DeFi varlıklarının farklı katmanlarında ortaya çıkan ve yatırımcıların maruz kaldığı çok yönlü riskleri aynı anda yönetebilecek bir araç mevcut değil. Genellikle, likidite sağlayıcılar risklerden korunma için likidite pozisyonlarının bir kısmından vazgeçmek ve/veya ek sermaye sağlamak durumunda kalıyor. Bazı durumlarda risk koruma için uyumlu bir ürün bulmakta zorlandıkları bile oluyor.

Önceki örneğe dönersek, yatırımcımız Ali, SUSHI stake ederek düzenli gelir elde etmek için öncelikle alacağı SUSHI miktarına göre koruma oranı hesaplamalı. Sonrasında elinde olan SUSHI ve/veya stable coin miktarının bir kısmıyla devamlı veya vadeli SUSHI likiditesi olan merkezi bir borsada risk koruma pozisyonu açması gerek. Bu işlemlerin maliyetine ek olarak, Ali’nin bir de zincir üstü protokollerde gelir için kullanabileceği bu SUSHI ve/veya stable coin için kaybettiği fırsat maliyeti söz konusu. (Bu örnekte makul seviyede merkezi borsa türev likiditesi bulunan, birinci sınıf DeFi ürünü SUSHI’den bahsettiğimizi de belirtmek gerek. Ali eğer yaygın olmayan bir altcoin için risk yönetimi yapmak isterse, uyumlu bir türev ürünü bulamama riski de var.)

Divergence geldi!

İstediğiniz işlem fiyatı ve bitiş tarihiyle oluşturabileceğiniz ikili opsiyonlarda herhangi bir değiştirilebilir token’ın teminat olarak kullanılmasına olanak sağlayan Divergence, DeFi alanında karşılaşılan risklerin yönetimini kolaylaştırıyor.

Divergence ile, örnekte bahsettiğimiz yatırımcı Ali, xSushi kullanarak opsiyon alabilir. Çok yönlü bir koruma aracı olmasının yanı sıra, Divergence yatırımcılara aynı zamanda yaygın olarak kullanılan türev ürünlere sahip olmayan dijital varlıklar için sentetik volatilite kazancı elde etme imkanı sunuyor. Bu şekilde hali hazırda kredi ve madencilik getirisi elde eden likidite sağlayıcılar için volatilite primi olarak yeni bir getiri kategorisi sunuluyor.

Volatilite karşısında Divergence yaklaşımı

Protokol düzeyinde Divergence, devamlı büyüyen merkeziyetsiz varlık evreninin volatilitesinden yararlanan türev ürünler oluşturmada kapsayıcılığa odaklanıyor. Divergence, piyasanın bugün sahip olduğu çeşitli finansal risklere dayanan sayısız türev ürünün dinamik olarak oluşturulmasını sağlamak için yola çıktı. İkili opsiyonlar da bu girişimde anahtar rol oynuyorlar, çünkü:

  • Doğrusal olmayan riziko. Vadeli ürünlerin aksine, opsiyon ürünleri doğrusal olmayan bir risk-ödül yapısına sahiptir, bu da opsiyon alıcılarının doğrudan işlem yapmadan daha düşük maliyetle varlık pozisyonu oluşturmalarına olanak sağlar. Çoğu merkezi borsaların türev piyasalarında bulunmayan çeşitli DeFi varlıklarının risk yönetimini sağlamak için ikili opsiyonlarla portföy hazırlamak mümkün.
  • Basit mekanizma. İkili opsiyonlar, alıcı ve satıcılar arasında önceden belirlenmiş sabit bir miktar token’ın bitiş tarihinde istenilen şekilde fiyatlandırılmasını sağlayan bir mekanizmaya sahip. Divergence havuzlarında, ikili opsiyon token’ı için bitiş tarihinde fiyat karşılanmışsa ya teminattır, ya da sıfırdır. İkili alım ve satım fiyatları teminat üniteleriyle fiyatlandırılır ve her zaman bir teminat oluşturur. Bu mekanizma, merkezi olmayan protokolün ek komplikasyonlarını hesaba katmadan sıradan opsiyonların risk-ödül hesaplamasını zor bulan yatırımcılar için çok daha kolay bir seçenek.
  • Üst seviye türevler için temel. İşlevsel bir opsiyon piyasası, piyasanın gelecek fiyat hareket beklentilerini yansıtır, bu da zımni volatilite ile fiyatlandırılır. Daha üst seviye bir türev  ürün oluşturmak için, örneğin VIX volatilite endeksi ve endeks türevleri gibi, çeşitli sayıda ve türde merkezi olmayan opsiyon havuzlarının gerçek zamanlı fiyatlandırması gereklidir. Üst seviye türev oluşturma konusunda akıllı sözleşme ekosistemi farklı olsa da, merkezi olmayan piyasa katılımcıları tarafından fiyat keşfi yapılması kaçınılmaz, bu da volatilite endeks türevleri için blockchain tabanlı bir temel oluşturuyor.

AMM tabanlı, sentetik volatilite piyasası

İlk girişim, DeFi alanındaki kullanıcıların ihtiyaçlarına doğrudan hitap eden, kullanıcı dostu, anında ölçeklenebilir bir ürün:

Dayanak varlıkların volatilitesine dayalı sentetik ikili opsiyonların işlem gördüğü AMM tabanlı bir piyasa.

Bu sentetik türev token’lar tek adımda basım ve tohumlamanın sağlandığı, kişi-havuz arası takasın gerçekleştiği bir süreçte oluşuyor. Daha basit bir dille anlatmak gerekirse, teminat olarak bir stable coin kullanıldığında, bu Avrupa tarzı ‘cash-or-nothing’ adı verilen ve itibari para ile çalışan opsiyonlara eşdeğerdir. DEX havuzlarının LP token’ları gibi varlıklar teminat olarak kullanıldığında ise, Avrupa tarzı ‘asset-or-nothing’ adı verilen ve itibari para yerine varlık ile çalışan opsiyonlara eşdeğerdir. Bitiş tarihinde, eğer işlem fiyatı karşılanırsa, iki tür opsiyon da ya stable coin ya da varlık cinsinden sabit bir teminat ödemesi sağlar. Fiyat karşılanmazsa bitiş tarihinde opsiyon değersizdir.

Teminat ünitelerinde bir ikili alım (“spear”) ve bir ikili satım (“shield”) fiyatları kote edilir ve toplamda her zaman bir teminat ederler. Bu durum, Uniswap sabit ürün formülünden uyarlanan Divergence fiyatlandırma eğrisine kodlanmıştır. Bu türev token’larıyla işlem yapmak tahmin piyasasına katılmak gibi; bir opsiyon token’ı bitiş tarihinde kesin olarak ya bir teminat ödemesi sağlıyor, ya da hiçbir şey. Bu şekilde piyasa katılımcıları dayanak varlıkların fiyat hareketleri ve piyasa olayları sonucunda ortaya çıkabilecek sonuçlar hakkında görüşlerini paylaşabiliyorlar.

Divergence’ı eşsiz yapan ise tasarımının odak noktaları:

  • Uyumluluk. Divergence üzerindeki ikili opsiyon piyasaları, teminat olarak herhangi bir değiştirilebilir token’ın kullanımıyla, çeşitli merkezi olmayan dayanak varlıkla oluşturulabilir, bunlardan sadece bazıları: 1) Aave, Compound gibi belirli borç piyasalarının faiz oranları. 2) Farklı PoS varlıkların staking ödülleri. 3)  Destekli varlıklar, merkezi olmayan stable coin’ler, orta ve uzun kuyruk varlıkları.Birkaçından bahsetmek gerekirse, cUSDT/USDT (borç piyasa varlıkları), stETH/ETH (staking varlıkları), WBTC/BTC (temelli/destekli varlıklar), FEI/USDT (algoritmik stable coin’ler) gibi paritelerin ilgili LP token’ı, getiri taşıyan varlığını veya stable coin’ini kullanarak volatilite piyasası oluşturmak ve işlem yapmak mümkün.Ek olarak, protokol belirli bir dayanak varlık için hangi teminatın kullanılması gerektiğini belirtmediği için, stable coin veya ilgili dayanak varlığı kullanmadan egzotik opsiyon piyasası oluşturmak da mümkün. Mesela UNISWAP ETH/USDC LP token’ını teminat olarak kullanarak BTC fiyatı hakkında tahmin yürüten bir ikili opsiyon havuzu.
  • Süreklilik. Divergence volatilite piyasaları, varsayılan olarak, pozisyonları otomatik olarak işleme koyar ve bitiş tarihinde aynı koşulları kullanarak likiditeyi otomatik şekilde devreder. Bu sistem, opsiyon token’larının kesin bitiş tarihi olan ve likidite sağlayıcılar tarafından aktif yönetim olmadığında piyasanın sonlandığı diğer protokollerden oldukça farklıdır ve likiditenin sürekliliğini sağlar.
  • Sermaye Etkililiği. Merkezi bir emir defteri çerçevesinde, hele ki zincir üstü DEX emir defterlerinde, daha küçük yatırım yapan likidite sağlayıcıların farklı işlem fiyatı ve bitiş tarihleri arasında sermaye masrafını sürdürmeleri etkili değildir. Divergence’ta likidite sağlayıcılar diğer protokollerde tuttukları likidite pozisyonlarını kaybetmeden, LP token’ı kullanabilir, hatta ödünç aldıkları sermaye ile ikili opsiyon havuzu oluşturabilir. Herhangi bir anda ikili opsiyon yazmak için sadece bir teminat gereklidir ve aynı teminat kişi-havuz takaslarında kullanılır. Opsiyon token’larının yazımında ve satın alımında da ek teminat gerekmez.

Nasıl çalışır?

Divergence ile iki tür volatilite piyasası oluşturulabilir: bitiş tarihinde belirlenen işlem fiyatından likiditeyi otomatik devredenler ve hedef volatiliteye göre devredenler. İki tür piyasada da havuzu oluşturan tarafından belirlenen bitiş döngüsü ve alım-satım arasındaki teminat dağılımı devir sonucunda aynı kalır.

Hedef volatilite, belirli bir bitiş döngüsünün açılış fiyatından hesaplanan sabit bir yüzdelik orandır ve yeni bir bitiş tarihi için güncellenen işlem fiyatını hesaplamak için kullanılır. Örnek vermek gerekirse, günlük olarak mahsuplaşma yapılan bir volatilite piyasası düşünelim, bu piyasa ETH/USDC paritesi için %5 hedef volatiliteye sahip ve Türkiye saati ile 1 Mayıs 2021 08:00’da açılan bu piyasanın teknik olarak açılış fiyatı 1 Mayıs 2021 03:00 olur. Bu döngünün işlem fiyatı, 1 Mayıs 2021 03:00’daki açılış fiyatının %5 üstü olarak hesaplanır. Devir esnasında, akıllı sözleşme 2 Mayıs 2021 03:00’daki fiyatın %5 fazlasını hesaplayacaktır. Verdiğimiz tek yönlü piyasa örneğine ek olarak, +/-%5 volatilite hedefiyle iki yönlü volatilite piyasaları oluşturmak da mümkün.

Genel AMM mekanizması ise şu şekilde:

  • Tek adımda basım ve tohumlama. Başlangıçta, likidite sağlayıcılar teminat sağlayarak volatilite piyasası oluşturabilir. Türev token’larının basım ve finansmanı entegre bir süreç. Likidite sağlayıcıların adım adım türev tokeni basma (gas ücreti ödeyerek), başka bir DEX’e aktarma (gas ücreti ödeyerek), sonra da piyasa oluşturmak için türev ürünün karşısına sermaye ekleme (hem gas ücreti hem de ekstra sermaye masrafıyla) aşamalarını teker teker geçmelerine gerek yok. Bunun yerine, teminat miktarı sağlandıktan sonra, aynı miktarda ikili opsiyon token’ı basılır ve havuza finansmanı sağlanır. Havuzu oluşturan kişi piyasa yapıcılıkta alım ve satım payını, işlem fiyatlarını ve bitiş döngüsünü belirler. Fiyatlar ilk arzdan uzaklaştıktan sonra, havuza eklenen ek likidite akıllı sözleşmeler tarafından alım ve satım olarak otomatik dengelenir.
  • Aynı teminat ile kişi-havuz arası takas. Bir yatırımcı alım (call) almak için havuza teminat yatırdığında, akıllı sözleşme alımlara ayrılan teminat miktarını yeniden hesaplar, alım tarafındaki sürekli ürün formülüne göre, yatırımcı işlem fiyatına göre yeni alım fiyatından spear token alır ve fiyatlar 1 eksi yeni alım fiyatı olarak güncellenir ve teminat ile satım tarafındaki sürekli ürün aynı şekilde güncellenir. Bu esnada, akıllı sözleşme sağlanan likiditeye ek olarak havuza eklenen teminat fazlasını da hesaplar.
  • Sistem tarafından sağlanan likitide. Erken çekim ücreti ödeyerek ve teminatlarına karşı satılan opsiyon miktarına göre, likidite sağlayıcılar kendi paylarını bitiş tarihinden önce çekebilir. Çektikleri likidite miktarına oranla bir miktar opsiyon token’ı yakılır. Mümkün olan en yüksek opsiyon hakkının likidite rezervi tarafından karşılanması sebebiyle, tüm likidite sağlayıcılar bitiş tarihinden önce likiditelerini çekse bile sistem LP işlevi görür ve likidite sağlar.

Gelecekteki planlar neler?

Merkezi olmayan finansal varlıkların voletilite evreninde AMM tabanlı ikili opsiyon piyasaları, yolculuğumuzun sadece ilk durağı. Divergence ürünü ‘blockchain agnostic’ tutumunu benimsediği için, gelecek planlarımız arasında bulunan Ethereum L2 entegrasyonu olası birçok hedefi de beraberinde getiriyor. Ek olarak, likidite sağlayıcıların piyasa durum değişikliklerine göre dinamik olarak fiyat güncellemelerine yardımcı olmak için, gerçek zamanlı volatilite değişimlerini düzenleyecek olan bir akıllı fiyat kota algoritması (SPQA) üzerinde de eş zamanlı olarak çalışılacak. Akıllı sözleşme sistemine de kaldıraç eklemek için çeşitli yollar aranacak, böylece sermaye etkililiğini daha da iyileştirmek ve likidite sağlayıcıları için “portföy marjinini” mümkün kılmak hedefleniyor. Tüm bu özellikler topluluğun geri bildirimleriyle, hisse sahiplerinin protokol parametrelerini oylamasını sağlayan yönetim modülüyle hayata geçecek.

İlerleyen zamanlarda, hedef V1 opsiyon havuzlarından canlı fiyat akışı sağlayan daha üst düzey volatilite endeksi ve endeks türevi üretmek. Bu ürünler kullanıcılara zincir üstü tokenize edilmiş volatiliteyle kısa ve uzun etkileşim imkanı sağlayacak. Görülebildiği kadarıyla, eski dünyanın endeks türevlerine benzerlik gösteriyorlarsa, muhtemelen kendi piyasasına evrilecek – Merkezi olmayan bir volatilite piyasası.

Yayınlandı:
Son Güncelleme:
En güncel gelişmelerden ilk siz haberdar olmak istiyorsanız Uzmancoin Telegram kanalına katılın!
Daha Fazlasını Okuyun

Sohbete Katıl