Merge, Ethereum’un Proof of Work (PoW) fikir birliği mekanizmasından Proof of Stake (PoS) fikir birliği mekanizmasına geçişini tanımlar. Bu güncelleme, mevcut ana ağı ile PoS tabanlı Beacon Chain’in birleşmesini ifade eder ve de adını buradan alır.
Ethereum ağı, 2015 yılında ilk faaliyete geçtiği günden itibaren 7 yıl kadar bir süre boyunca PoW konsensüs mekanizmasını kullanarak işlem doğrulamasını gerçekleştirdi ve ağı güvence altında tuttu. Ancak, Ethereum ekibi PoW mekanizmasının yüksek enerji tüketimi gibi sorunlarının farkındaydı. Bu nedenden dolayı ekip, Ethereum ağının faaliyetine başladığı ilk günlerden itibaren daha enerji verimli ve ölçeklenebilir bir sistem olan Proof of Stake fikir birliği mekanizmasına geçiş planları yapmaya başlamıştır.
Bu planların sonucunda Ethereum ekibi, 2020 yılında Beacon Chain adı verilen ağı başlatmıştır. Bu ağ, Ethereum ana ağında Proof of Stake uzlaşma mantığının sağlam ve sürdürülebilir olduğundan emin olmak için oluşturulmuştur. Aralık 2020’de aktif hale gelen Beacon Chain, mevcut Proof of Work blok zinciri ile yan yana çalışırken titiz testlere tabi tutulmuş ve PoS mekanizmasının test edilmesi ve uygulanmasında kilit rol oynamıştır.
15 Eylül 2022 tarihinde gerçekleşen ve Ethereum için büyük bir kilometre taşı olan “Merge” güncellemesi, PoW tabanlı ana ağı ile PoS tabanlı Beacon Chain’i başarıyla birleştirdi. Bu birleşim, Ethereum’un tamamen PoS fikir birliği mekanizmasına geçtiği anlamına gelirken, ağın enerji tüketimini 99.95% kadar azaltarak çevre dostu bir dönüşüm gerçekleştirilmiştir. Bunun yanında Merge ile Ether’in arz hızının yaklaşık %90 azalması beklenmekteydi. Güncellemenin ardından, Ether’in arzı yaklaşık olarak 300.000 adet ETH kadar azalma gösterdi. Bu güncellemenin gerçekleşmesi ile birlikte Ethereum ağında madencilere duyulan ihtiyaç tamamen kalkmıştır ve artık doğrulayıcı olmak adına 32 ETH kilitlenmesi gerekmektedir.
Merge güncellemesinin katkısı ile ilgili birçok yanlış bilgi de mevcuttur. Bu bilgilerden bir tanesi de güncelleme sonrasında Ethereum ağındaki işlemlerin hızının artacağı yönündeydi. Merge sonrasında Ethereum’da işlemler daha hızlı işlenmemiştir. Bu güncelleme, PoW tabanlı Ethereum blok zincirinin PoS tabanlı bir blok zinciriyle değiştirilmesini sağlıyor olup, blokların sıklığı ile ilgili doğrudan bir etkisi yoktur. PoW tabanlı Ethereum, ortalama 13.3 saniyede bir yeni blok oluştururken, PoS tabanlı Ethereum ortalama 12 saniyede bir yeni blok hedeflemektedir.
Merge ile ilgili bilinen diğer bir popüler yanlış ise gas ücretlerini azaltılmasıyla ilgilidir. Bu güncelleme blokların zincire nasıl kaydedileceğini değiştirdiğinden gas ücretlerini etkileyen bir sonuç ortaya çıkmamıştır.
PoW ve PoS Farkı
Enerji Tüketimi: Proof of Work ve Proof of Stake fikir birliği mekanizmaları arasında göze çarpan en büyük farklardan biri enerji tüketimi konusudur.
Proof of Work fikir birliği mekanizmasında ağın sürdürülebilirliği ve güvenilirliğinin sağlanması için madencilerin karmaşık matematiksel problemleri çözmesi gerekmektedir. Matematiksel problemin çözümüne ulaşan ilk madenci, yeni bloku ekler ve belirli bir miktarda ödül token kazanır. Bu karmaşık problemlerin çözümü için yüksek miktarda bilgisayar gücü ve de elektrik enerjisi gerekmektedir.
Proof of Stake fikir birliği mekanizmasında ise blokları eklemek için matematiksel problemlerin çözülmesine ihtiyaç yoktur. Bu sistemde doğrulayıcılar blok zincir ağına blok eklemek adına kripto para kilitler. Bu nedenle Proof of Work mekanizmasındaki yüksek enerji tüketimine karşılık, Proof of Stake mekanizmasının düşük enerji tüketimi gerçekleştirmesi sebebi ile çevre dostu bir mekanizma olarak kabul edilir.
Merkeziyetsizlik: Proof of Work mekanizması, madencilerin yüksek bilgisayar gücü ve enerji tüketimi ile rekabet etmelerine dayanır. Bu durum, büyük madencilik havuzlarının oluşmasına ve ağın merkeziyetçi hale gelmesine yol açabilir. Havuzların çoğunluğuna sahip büyük oyuncular ağı kontrol edebilir ve güvenliği tehlikeye atabilir.
Proof of Stake fikir birliği mekanizması enerji tasarrufu ve düşük donanım gereklilikleri nedeniyle bazı avantajlar sunsa da, Proof of Work fikir birliği mekanizmasına çok benzer olarak merkeziyetsizlik konusunda şüpheler barındırır. Ağın güvenliğinin kripto para kilitleme işlemi ile gerçekleştirildiği bu mekanizmada, büyük oranda kripto paraya sahip kişiler ağın kontrolünü ele almaya çalışabilir. Bunun yanında ağda doğrulayıcı olmak için kilitlemek gereken kripto para değerinin yüksek olması da merkeziyetsizliği olumsuz etkileyebilecek başka bir faktördür.
Güvenlik: Proof of Work mekanizmasında, 51% saldırısı gibi büyük ölçekli saldırılar için büyük miktarda enerji ve yatırım gereklidir. Bu nedenle, ağın güvenliği oldukça yüksektir.,
Proof of Stake mekanizmasında ağın güvenliği ise blok zincir ağının büyüklüğüne bağlıdır. Eğer ağda yeterli sayıda doğrulayıcı yok ve de bir saldırganın elinde yeterli sayıda kripto para var ise güvenlik riski oluşabilir. Ancak genellikle PoS ağları, güvenlik önlemleri alarak bu tür saldırılara karşı korumaya çalışırlar.
Merge’den sonra hangi güncellemeler var?
Ethereum yol haritasında önümüzdeki yıllarda birçok önemli güncelleme yer almaktadır. Ethereum kurucu ortağı Vitalik Buterin, Surge, Verge, Purge ve Splurge güncellemelerinin de tamamlanmasıyla Ethereum’un saniyede 100.000 işlem gerçekleştirmesini hedeflemektedir.
Merge ile bağlantılı olan bir diğer güncelleme Shapella, 12 Nisan 2023 tarihinde gerçekleşmiştir. Bu güncelleme ile birlikte Beacon Chain’in başlatılmasından bu yana kilitlenmiş olan ETH’lerin geri çekimine izin verilmiştir.
Merge, aynı zamanda Ethereum blok zincirinin daha fazla ölçeklenebilir hale ulaşmasına olanak tanıması beklenen Sharding geliştirmesinin de teknik temelini oluşturmaktadır.
Merge’ü daha iyi anlamak adına Proof of Work (PoW) ve Proof of Stake (PoS)’a göz atmanızı öneririz.